Δύσκολες επαφές Σταϊνμάιερ στην Άγκυρα

Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών έρχεται στην Τουρκία στην πιο ευαίσθητη στιγμή.  Οι τουρκοευρωπαϊκές σχέσεις βρίσκονται σε κρίση. Η Άγκυρα απορρίπτει κάθε κριτική από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο και επιθυμεί να αντιμετωπίζεται ως ειδική περίπτωση. Ο πρόεδρος Ερντογάν και η κυβέρνηση κρατούν εξαιρετικά υψηλούς τόνους απέναντι στους Ευρωπαίους δείχνοντας ότι δεν τους υπολογίζουν πλέον ύστερα από 53 χρόνια αναμονής της Τουρκίας στον προθάλαμο της ΕΕ. Τους κατηγορούν ως υποστηρικτές του ΡΚΚ και «με μισή καρδιά» υποστήριξαν την Τουρκία μετά το αποτυχόν πραξικόπημα του Ιουλίου. Αλλά και η αντιπολίτευση κατηγορεί την Ευρώπη για χλιαρή στάση απέναντι στις αυταρχικές τάσεις της τουρκικής ηγεσίας μετά τον Ιούλιο.

Αναζητώντας διπλωματικές λύσεις

Ο κ. Σταϊνμάιερ συναντήθηκε με τον τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαούσογλου και στη συνέχεια έγινε δεκτός από τον πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ και τον πρόεδρο Ερντογάν. Είναι η πρώτη επίσκεψη του μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα και είχε δηλώσει εκ προοιμίου ότι η Γερμανία καταδικάζει την τρομοκρατία, περιλαμβανομένου και του ΡΚΚ. Επιπλέον ανέφερε ότι το αποτυχημένο πραξικόπημα ήταν ένα χτύπημα στην καρδιά της τουρκικής δημοκρατίας και ότι η χώρα του χρειάζεται να έχει στενές σχέσεις με την Τουρκία. «Θα απογοητεύσουμε πολλούς ανθρώπους στην Τουρκία αν κλείσουμε την πόρτα στην Τουρκία και πετάξουμε το κλειδί», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Πάντως η συνέντευξη τύπου μετά τη συνάντηση του γερμανού υπουργού Εξωτερικών με τον τούρκο ομόλογό του εξελίχθηκε επεισοδιακά. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου εκτόξευσε βαρύτατες κατηγορίες κατά της Γερμανίας μπροστά στις κάμερες, λέγοντας ότι η χώρα αποτελεί καταφύγιο για τρομοκράτες του PKK και οπαδούς του θρησκευτικού κινήματος του αυτοεξόριστου στις ΗΠΑ ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο η τουρκική κυβέρνηση θεωρεί "εγκέφαλο" του πραξικοπήματος.

Ο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ δεν έκρυψε την ενόχλησή του για τις βαρύτατες κατηγορίες της Άγκυρας και απαντώντας στον ισχυρισμό ότι η Γερμανία είναι καταφύγιο τρομοκρατών του PKK, τόνισε ότι «απλούστατα δεν μπορούμε να αντιληφθούμε αυτή την κατηγορία». Ο γερμανός υπουργός άσκησε κριτική στην Τουρκία για τις μαζικές συλλήψεις των περασμένων μηνών και ημερών, καθώς και για τις ενέργειες περιορισμού της ελευθερίας του τύπου.

Παρά τους υψηλούς τόνους που επικράτησαν όμως, και οι δύο πλευρές επέδειξαν διάθεση να διατηρήσουν ανοιχτό το παράθυρο διαλόγου.

Όπως κατέστη πάντως σαφές, ο κ. Σταϊνμάιερ έχει πολύ δύσκολο έργο στην προσπάθειά του να βρει οδούς επικοινωνίας και συνεννόησης. Η εσωτερική επικαιρότητα στην Τουρκία έχει ήδη κινηθεί προς μια έντονα ξενοφοβική και αντιευρωπαϊκή κυβερνητική ρητορική ενόψει του δημοψηφίσματος για το νέο σύνταγμα σε λίγους μήνες που θα αναβαθμίσει την εξουσία του προέδρου Ερντογάν. Με τη συμφωνία για το προσφυγικό να εκπνέει στα τέλη του χρόνου, με την υπεσχημένη βοήθεια από την ΕΕ για τους πρόσφυγες να μην έχει φτάσει στην Τουρκία, με την απόφαση για τη χαλάρωση της βίζας εισόδου για τους τούρκους πολίτες να μην έχει υλοποιηθεί, και με τον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους σε πλήρη εξέλιξη και με τη συμμετοχή της Γερμανίας, οι ευκαιρίες διπλωματικών ελιγμών για τον Γερμανό αξιωματούχο δείχνουν περιορισμένες.   

Αριάνα Φερεντίνου, Κωνσταντινούπολη