Διχάζει το «fracking»

Το φυσικό αέριο γίνεται ολοένα πιο σημαντική πηγή ενέργειας. Το γεγονός ότι είναι πιο καθαρό σε σχέση με τον άνθρακα και το πετρέλαιο, το καθιστά ιδανικό ενεργειακό συμπλήρωμα στην παραγωγή ηλεκτρισμού από τον ήλιο και τον αέρα. Ωστόσο, από το 2006 η εξόρυξη φυσικού αερίου στη Γερμανία υποχώρησε κατά 30%. Για να αναπληρωθεί αυτή η μείωση, οι επιχειρήσεις εξετάζουν τώρα την εκμετάλλευση κοιτασμάτων αερίου από σχιστόλιθο. Αυτή η μέθοδος, γνωστή με τον όρο fracking, πρόκειται για την εξόρυξη φυσικού αερίου σε μεγάλος βάθος, με τη διοχέτευση νερού και χημικών στοιχείων στην γεώτρηση. Το μείγμα αυτό διοχετεύεται με μεγάλη πίεση, μεγαλώνοντας έτσι τις ρωγμές στο σχιστόλιθο. Με αυτόν τον τρόπο το φυσικό αέριο βρίσκει διέξοδο και μπορεί να αντληθεί στην επιφάνεια.

Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται σε μεγάλη έκταση τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ, αποφέροντας το 30% της συνολικής ποσότητας φυσικού αερίου που εξορύσσεται στη χώρα. Σε Πολιτείες όπως το Τέξας πολλές τρύπες γεωτρήσεων βρίσκονται σε πολύ κοντινή απόσταση μεταξύ τους, ενώ συχνά δεν έχουν σφραγιστεί όπως πρέπει με αποτέλεσμα να διαρρέει μεθάνιο, που θεωρείται ύποπτo για μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα.

Ισχυρές επιφυλάξεις και στον πολιτικό κόσμο

Στη Γερμανία εταιρίες όπως η Exxon Mobil εξέφρασαν την επιθυμία να προχωρήσουν σε δοκιμαστικές γεωτρήσεις με τη μέθοδο του fracking στα κρατίδια της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας και της Κάτω Σαξονίας. Τα σχέδιά τους «κόλλησαν» όμως στην έντονη αντίδραση κάποιων πρωτοβουλιών των πολιτών. Βασικός λόγος αντίθεσης στο fracking είναι, σύμφωνα με τους διαμαρτυρόμενους πολίτες, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αλλά και η δημιουργία αφόρητων συνθηκών για τους κατοίκους των περιοχών όπου γίνονται οι γεωτρήσεις, καθώς το fracking απαιτεί πολύ περισσότερες γεωτρήσεις σε σχέση με τη συμβατική εξόρυξη.

Ως εκ τούτου οι επικριτές αυτής της τεχνολογίας ζητούν την πλήρη απαγόρευση του fracking στη Γερμανία. Υποστηρικτές αυτής της άποψης βρίσκονται, μάλιστα, σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και όλο το φάσμα των πολιτικών κομμάτων της χώρας. Παρά το γεγονός ότι ορισμένοι ειδικοί ισχυρίζονται ότι οι διαρροές μεθανίου οφείλονται στην ακαταλληλότητα ορισμένων γεωτρήσεων ή ακόμη και σε φυσικές διεργασίες, οι επιφυλάξεις έναντι του fracking υιοθετούνται από αρκετούς πολιτικούς και από αρμόδιες υπηρεσίες. Διάφορες εκθέσεις όπως, για παράδειγμα, αυτή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας για το Περιβάλλον, θεωρούν ασφαλή τη μέθοδο του fracking μόνο κάτω από πολύ αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας. Μία από αυτές θα ήταν η αντικατάσταση των επικίνδυνων χημικών στοιχείων με άλλες, «καθαρές». Ένα δοκιμασμένο παράδειγμα είναι η αποστείρωση του νερού που διοχετεύεται εντός μιας γεώτρησης με υπεριώδη ακτινοβολία, αντί των επικίνδυνων βιοκτόνων που χρησιμοποιούνται σήμερα.

Ενώπιον των έντονων επιφυλάξεων, το fracking δεν θα εφαρμόζεται σε περιοχές από τις οποίες αντλείται πόσιμο νερό. Επιπλέον προβλέπεται ο υποχρεωτικός χαρακτήρας των ελέγχων περιβαλλοντικής συμβατότητας των περιοχών στις οποίες σχεδιάζεται να υλοποιηθεί τo fracking. Ποια ακριβώς κριτήρια θα λαμβάνουν υπόψη τους αυτοί οι έλεγχοι, δεν έχει ωστόσο ξεκαθαριστεί ακόμη λεπτομερώς. Εκτός αυτού, παραμένει το γενικής φύσης ερώτημα, αν και κατά πόσο συμφέρουσα (από οικονομική σκοπιά) θα ήταν η χρήση του fracking στη Γερμανία. Η Ομοσπονδιακή Αρχή Γεωλογικών Επιστημών και Πρώτων Υλών (BGR) στο Ανόβερο υπολογίζει τα εγχώρια κοιτάσματα φυσικού αερίου σε σχιστόλιθο σε περίπου 1,3 δισ. κυβικά μέτρα, ποσότητα ικανή να καλύψει τις πλήρως τις ενεργειακές της Γερμανίας για 10 χρόνια. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι αν επιτραπεί το fracking στη Γερμανία, οι αυστηρές προδιαγραφές που θα οφείλουν να πληρούν οι εταιρίες, θα εκτοξεύσει το κόστος εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων στα ύψη.

Frank Grotelüschen / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθυνος σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος