Διαδικτυακή βοήθεια για εθελοντικό επαναπατρισμό

Η σύμβουλος προσφύγων και μεταναστών Σανέλα Σελίματζιτς δέχεται στο γραφείο της άτομα που αποφασίζουν να επιστρέψουν εθελοντικά στις πατρίδες τους. Οι λόγοι ποικίλλουν, όπως λέει. Άλλοτε είναι η νοσταλγία κάποιου νεαρού Αφγανού που θέλει να επιστρέψει στο πατρικό του σπίτι. Άλλες φορές κάποιος 35χρονος μηχανικός που υποκύπτει στα «τελεσίγραφα» της συντρόφου του και θέλει να γυρίσει για να αποτρέψει έναν χωρισμό. Η Σελίματζιτς παρέχει στο Βερολίνο συμβουλευτική υποστήριξη σε μετανάστες που αποφάσισαν να επαναπατριστούν είτε επειδή απορρίφθηκε η αίτηση χορήγησης ασύλου που είχαν υποβάλει, είτε επειδή φοβούνται ότι θα απελαθούν, είτε ακόμη επειδή αδυνατούν να διαχειριστούν την κατάσταση στη Γερμανία – τη γλώσσα και τη γραφειοκρατία.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Προσφύγων (BMF), από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο επαναπατρίστηκαν εθελοντικά  περίπου 8.500 μετανάστες – διπλάσιοι από τους όσους είχαν φύγει στο αντίστοιχο διάστημα του 2015. Ωστόσο, ο αριθμός αυτών που επιστρέφουν εθελοντικά στις χώρες καταγωγής τους από τη Γερμανία έχει μειωθεί αισθητά συγκριτικά με το πρώτο τρίμηνο του 2016 (13.848 τότε).

Ένας λόγος είναι ότι οι προσφυγικές ροές προς τη Γερμανία έχουν μειωθεί δραματικά σε σχέση με το 2015, στο απόγειο της προσφυγικής κρίσης, με τους νεοεισερχόμενους να ελπίζουν ότι θα λάβουν άσυλο στη χώρα. Μια άλλη αιτία της μείωσης όσων επιστρέφουν εθελοντικά ενδέχεται να είναι η αυξανόμενες αντιστάσεις που καταγράφονται σε ορισμένα κρατίδια εναντίον της πολιτικής της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, που εν πολλοίς χαρακτηρίζει το Αφγανιστάν «ασφαλή περιοχή» και συνεχίζει να στέλνει εκεί Αφγανούς αιτούντες άσυλο οι αιτήσεις των οποίων έχουν απορριφθεί.

Χρηματικά κίνητρα σε όσους επιστρέφουν εθελοντικά

Ωστόσο, η επιδίωξη της γερμανικής κυβέρνησης είναι σαφής: να μειωθεί ο αριθμός όσων λαμβάνουν άσυλο και άδεια παραμονής στη Γερμανία. Για την επίτευξη αυτού σκοπού η κυβέρνηση συνασπισμού της Χριστιανικής Ένωσης και των Σοσιαλδημοκρατών τροποποίησε επί το αυστηρότερο τη νομοθεσία περί ασύλου, επισπεύδοντας μεταξύ άλλων τις διαδικασίες απέλασης όσων αιτούντων άσυλο απορρίπτονται.

Παράλληλα με την πολιτική των απελάσεων, ο αριθμός των οποίων έχει σημειώσει αισθητή αύξηση, το αρμόδιο για ζητήματα μετανάστευσης γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών θέλει να στρέψει την προσοχή σε ποικίλα προγράμματα στήριξης της πολιτικής της εθελούσιας επιστροφής στην πατρίδα. Σε συνεργασία με το BAMF και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (IOM) σχεδίασε μία διαδικτυακή πλατφόρμα (www.returningfromgermany.de), η οποία παρουσιάστηκε χθες επίσημα στο Βερολίνο. Πρόσφυγες και μετανάστες μπορούν να βρίσκουν σε αυτόν τον ιστότοπο πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία εθελοντικού επαναπατρισμού και τα διάφορα σχετικά  προγράμματα. Για παράδειγμα, μέσω του προγράμματος Starthilfe Plus, αιτούντες άσυλο που αποφασίζουν να επιστρέψουν εθελοντικά στη χώρα τους κατά τη διάρκεια εξέτασης της αίτησής τους λαμβάνουν ιδιαίτερα υψηλή χρηματική βοήθεια. Όσο καιρό παρατείνουν την παραμονή τους στη Γερμανία το εν λόγω ποσό βαθμιαία συρρικνώνεται.

Ο νέος ιστότοπος ξεκίνησε να λειτουργεί σε πιλοτική φάση και είναι διαθέσιμος προς το παρόν μόνο στην αγγλική και τη γερμανική γλώσσα. Σε αυτές πρόκειται να προστεθούν σύντομα κι άλλες γλώσσες ώστε να μπορούν να ενημερώνονται κατά το δυνατόν περισσότεροι μετανάστες που αποφασίζουν να επιστρέψουν εθελοντικά στην πατρίδα τους.

Ναόμι Κόνραντ / Άρης Καλτιριμτζής