Διάσκεψη για τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου

Η σύσταση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου στη Χάγη ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε δικτάτορες και απολυταρχικά καθεστώτα. Με την υιοθέτηση του Καταστατικού της Ρώμης την 1η Ιουλίου του 2002 μπήκε, τουλάχιστον εν μέρει, τέλος στην ατιμωρησία της γενοκτονίας, των εγκλημάτων πολέμου και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, διότι κατέστη έτσι εφικτή η ποινική δίωξη εκείνων που διέπραξαν ή διαπράττουν τέτοιες αξιόποινες πράξεις.

Καθοριστική η συμβολή της Γερμανίας

Αρκετά κράτη θεωρούν ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο απειλεί την εθνική τους κυριαρχία. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η πρώτη διάσκεψη για τον ρόλο του δικαστηρίου, που ξεκινά αύριο στην πρωτεύουσα της Ουγκάντας, Καμπάλα, προκειμένου να καταλήξει σε έναν κοινά αποδεκτό ορισμό του εγκλήματος του επιθετικού πολέμου. Στο Καταστατικό της Ρώμης γίνεται απλώς αναφορά στο «έγκλημα του επιθετικού πολέμου». Ο Χανς Πέτερ Κάουλ, μέλος τότε της γερμανικής αντιπροσωπείας θυμάται: «Χωρίς την επιμονή της Γερμανίας δεν θα συμπεριλαμβανόταν στο Καταστατικό το ‘έγκλημα του επιθετικού πολέμου’. Η στάση μας απορρέει από το άρθρο 26 του γερμανικού Συντάγματος, το οποίο προβλέπει εναντίωση στην προετοιμασία επιθετικών πολέμων. Είναι αυτονόητο ότι το άρθρο σχετίζεται άμεσα με την γερμανική ιστορία του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου».

Μετ΄ εμποδίων η δίωξη του «εγκλήματος του επιθετικού πολέμου».

Η προπαρασκευαστική επιτροπή της διάσκεψης έχει συμφωνήσει σε ένα βασικό σημείο του ορισμού: διώκονται μόνο αρχηγοί κρατών και ενόπλων δυνάμεων υπό την προϋπόθεση ότι παραβιάζεται η "Χάρτα του ΟΗΕ". Ο συμβιβασμός αυτός συνεπάγεται ότι δεν συγκροτείται κατηγορητήριο ούτε στην περίπτωση της αμερικανικής επέμβασης στο Ιράκ, ούτε στην επέμβαση του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο. Το πώς η επιτροπή κατέληξε στα βασικά σημεία εξηγεί, τέλος, ο Γερμανός πρέσβης Κρίστιαν Βεναβέζερ: «Η συμφωνία για τα βασικά σημεία επετεύχθη χάρη σε κράτη που ήταν έτοιμα για ένα συμβιβασμό. Οι αρχικές θέσεις ήταν διαμετρικά αντίθετες. Ορισμένες χώρες επιθυμούσαν έναν υπερβολικά γενικόλογο ορισμό, ενώ οι περισσότερες ευρωπαϊκές τάχθηκαν υπέρ ενός στενού πλαισίου».

Mast-Kirschning/Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος