Γνώσεις νεοελληνικής ιστορίας στη Γερμανία

Να ξαναπιάσουμε σήμερα, μετά τις πασχαλινές διακοπές, τον μίτο των γερμανικών δημοσιευμάτων που αφορούν την Ελλάδα αποφεύγοντας όμως τις μυλόπετρες της δημοσιονομικής κρίσης και των άρθρων που γέμισαν τις σελίδες του ημερήσιου τύπου. Δυο βιβλία σήμερα που αξίζει να αναφερθούν, που αξίζει να μην τα λειώσουν οι μυλόπετρες των τιμητών, αυτών που δικάζουν και επιδικάζουν για τα δημόσια πράγματα.

Από το γκέτο της Θεσσαλονίκης...

Το 1996 η συγγραφέας Νίνα Ναχμία είχε εκδώσει μια μυθιστορηματική βιογραφία με τίτλο «Ρέινα Ζιλμπέρτα. Ένα παιδί στο γκέτο της Θεσσαλονίκης». Πρόκειται για την ιστορία μιας μικρής Εβραιοπούλας που για να τη σώσουν οι γονείς της από τους ναζί τη δίνουν σε καθολικές καλόγριες να τη μεγαλώσουν. Ο πατέρας βγαίνει στα βουνά, η μητέρα καταφεύγει στην Αθήνα για να καταλήξει στο Άουσβιτς. Θα επιζήσει και η οικογένεια θα ενωθεί πάλι μετά τον πόλεμο. Το βιβλίο μετέφρασε στα γερμανικά ο επιζών της σφαγής του Διστόμου που ζει σήμερα στην Ελβετία Αργύρης Σφουντούρης και κυκλοφόρησε από τον μικρό οίκο του Βερολίνου Metropol. Η κριτικός της Süddeutsche Zeitung του Μονάχου το συνιστά ανεπιφύλακτα: «Η γνώση για τις διώξεις των Εβραίων, για τους σωτήρες που τους βοήθησαν και τους συνεργάτες των Γερμανών που δεν τους βοήθησαν δεν είναι στοιχεία της γενικής παιδείας σήμερα στην Ελλάδα. Και ακόμα λιγότερα για τη γερμανική κατοχή στην Ελλάδα ξέρουν οι περισσότεροι Γερμανοί. Τη μνήμη του πολέμου ξυπνούν τώρα κάποιοι πολιτικοί στην Αθήνα υπενθυμίζοντας το ζήτημα των αποζημιώσεων, η αφορμή τους όμως, η δημοσιονομική κρίση δηλαδή, μάλλον στον ευτελισμό συμβάλλει παρά στην προσεκτική εξέταση μιας ιστορικής ενοχής.»

...στον μαραμένο κοσμοπολιτισμό των Πριγκιποννήσων

Άλλης υφής το δεύτερο πρόσφατο βιβλίο με τίτλο «Τα Πριγκιποννήσια» που υπογράφει ο ποιητής και δοκιμιογράφος Γιόαχιμ Σαρτόριους. Πρόκειται για την περιήγηση του συγγραφέα στη νησιωτική αυτή συστάδα της Προποντίδας, η ανίχνευση του μαραμένου τους κοσμοπολιτισμού και άρα ο εντοπισμός των υπολειμμάτων του ελληνισμού. Να τι έγραψε η κριτικός της Frankfurter Allgemeine Zeitung: «Ερωτευμένος με τα Πριγκιποννήσια ο Σαρτόριους, δεν χάνει ωστόσο ούτε στιγμή από το βλέμμα του την πολυκύμαντη πολιτική ιστορία τους στη σκιά του Βυζαντίου, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της σημερινής Τουρκίας. Γιατί στα νησιά αυτά καταστράφηκε βαθμιαία το όραμα μιας κοσμοπολίτικης κοινωνίας. Με τη γενοκτονία των Αρμενίων το 1915, την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, το πογκρόμ κατά των Ελλήνων της Πόλης το 1955 και την εκδίωξη όλων των Ελλήνων χωρίς τουρκικό διαβατήριο εννιά χρόνια αργότερα.» Δυο βιβλία λοιπόν, μια μετάφραση και μια πρωτότυπη γερμανική περιήγηση, που καταδύονται σε μύχιες πτυχές της νεοελληνικής ιστορίας. Δεν θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η γερμανική βιβλιογραφία μας αγνοεί.

Σπύρος Μοσκόβου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου