«Βιο-τράπεζες»: θησαυρός για τους επιστήμονες τα αποθηκευμένα γενετικά δεδομένα

Ο θησαυρός της «Βιο-τράπεζας» του Κιέλου αποτελείται από δεκάδες χιλιάδες δείγματα αίματος και DNA. Και για να μην αλλοιωθούν με την πάροδο του χρόνου, οι σωλήνες με τα δείγματα αυτά αποθηκεύονται σε ειδικούς ψυκτήρες με θερμοκρασίες μέχρι 80 βαθμούς κάτω από το μηδέν. Ο Στέφαν Σράιμπερ, διευθυντής του ειδικού τμήματος της «Βιο-τράπεζας» του Κιέλου εξηγεί ότι η χωρητικότητα του καθένα είναι 400 λίτρα, και περιέχει πάνω από 10.000 δείγματα αίματος. Όλοι τους είναι συνδεδεμένοι με ειδικό σύστημα συναγερμού για την ασφαλή φύλαξή τους. Υπάρχουν και κενοί ψυκτήρες για την περίπτωση που κάποιος παρουσιάσει ελάττωμα και χρειαστεί να μεταφέρουμε το περιεχόμενό του σε άλλον.

Ο Στέφαν Σράιμπερ και η επιστημονική του ομάδα συγκέντρωσαν τα δείγματα από ασθενείς ή δωρητές αίματος, καταχωρώντας ταυτόχρονα και προσωπικά στοιχεία, την πορεία εξέλιξης της ασθένειας. Στόχος είναι να ερευνηθεί η αλληλεπίδραση ανάμεσα στα κληρονομικά δεδομένα, τις εξωγενείς επιρροές και την εφαρμοζόμενη θεραπεία. Προς τούτο συγκεντρώνονται και συγκριτικά δεδομένα μιας λεγόμενης ομάδας ελέγχου, υγιών δωρητών αίματος. Και όλα αυτά σε εθελοντική βάση, υπογραμμίζει ο Στέφαν Σράιμπερ, για το μεγαλύτερο γενετικό αρχείο της Γερμανίας. Ο ίδιος είναι πεπεισμένος ότι εάν υπήρχε αυτό το αρχείο πριν από 30 χρόνια σήμερα θα μπορούσαν να γιατρευτούν πολλές ασθένειες.

Το ενδιαφέρον για τις «Βιο-τράπεζες» ήρθε με την ραγδαία ανάπτυξη που γνώρισε τα τελευταία χρόνια η γενετική επιστήμη. Στόχος κατά τον Στέφαν Σράιμπερ είναι η πρόληψη και μάλιστα, «όχι με την καθιερωμένη έννοια του όρου, ότι πρέπει να αδυνατήσουμε, να σταματήσουμε το κάπνισμα και τα συναφή. Πρόληψη με την έννοια να βρούμε τον τρόπο ώστε να εντοπίζουμε εκείνους που ανήκουν σε μία ομάδα κινδύνου, και να τους βοηθούμε με συγκεκριμένες μεθόδους να μένουν υγιείς παρά να θεραπεύουμε την ασθένεια».

Για παράδειγμα, «εάν διαπιστωθεί έγκαιρα ότι κάποιος έχει προδιάθεση για άσθμα και γνωρίζουμε επίσης και τους επιβαρυντικούς εξωτερικούς παράγοντες, ξέρουμε ποιες είναι οι ενδεδειγμένες θεραπείες που μπορούν έγκαιρα να χρησιμοποιηθούν».

Αλλά και στο καθαρό επίπεδο της θεραπείας με τη γενετική ιατρική, την προσπάθεια να χρησιμοποιηθούν γενετικές πληροφορίες για τη βελτίωση μιας θεραπευτικής μεθόδου και την αποφυγή μεθόδων που μπορείς να γνωρίζεις εκ των προτέρων ότι είναι αναποτελεσματικές. Η εξέλιξη μιας τέτοιας ιατρικής είναι εξόχως σημαντική. Διότι είναι μάλλον η μοναδική δυνατότητα σε 20 ή 30 χρόνια να έχει πρόσβαση στα επιτεύγματα της ιατρικής ο καθένας και όχι μόνο οι τυχεροί μιας διαδικασίας που καθορίζει με το λαχνό ποιος θα κάνει χρήση και ποιος όχι», καταλήγει ο Στέφαν Σράιμπερ.