1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Αύξηση πληθυσμού με… μείωση γεννήσεων

15 Αυγούστου 2014

Ο αριθμός των γεννήσεων μειώνεται δραστικά, αλλά ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται, σύμφωνα με έκθεση του Γερμανικού Ιδρύματος DSW. Λύση ο οικογενειακός προγραμματισμός ή ένας διαφορετικός ρόλος της γυναίκας;

https://p.dw.com/p/1Cuvi
Εικόνα: picture-alliance/dpa

Ο πληθυσμός της γης έχει ξεπεράσει πλέον τα επτά δισεκατομμύρια και συνεχώς αυξάνεται. Πολλοί επιστήμονες προειδοποιούν για τους κινδύνους που εγκυμονεί ο υπερπληθυσμός. Τα στοιχεία που παραθέτει στην ετήσια έκθεσή του το Γερμανικό Ίδρυμα για τον Παγκόσμιο Πληθυσμό (DSW) φαίνεται πάντως να αποκαλύπτουν μία αντιφατική πραγματικότητα, τονίζει η συνεργάτης του ιδρύματος Ούτε Στάλμαϊστερ: «Αυτό που συμβαίνει είναι ότι από το 1970 μέχρι σήμερα ο στατιστικός μέσος όρος των παιδιών για κάθε γυναίκα έχει μειωθεί κατά το ήμισυ, δηλαδή από 4,7 σε 2,5. Αλλά παρότι οι γεννήσεις μειώνονται, ο πληθυσμός του πλανήτη συνεχώς αυξάνεται. Αυτό συμβαίνει, γιατί εάν θέλαμε να κρατήσουμε σταθερά τα επίπεδα πληθυσμού, ο μέσος όρος θα έπρεπε να βρίσκεται στο 2,1» τονίζει η συνεργάτης του DSW.

Η Ρουτ Μίλερ, στέλεχος του Ινστιτούτου για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη με έδρα το Βερολίνο, υποστηρίζει ότι τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει τη συνεχή αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού. Ωστόσο δεν συμμερίζεται τα απαισιόδοξα σενάρια για τους κινδύνους του υπερπληθυσμού και τη μελλοντική ανεπάρκεια φυσικών πόρων. Το μείζον πρόβλημα είναι το οικονομικό περιβάλλον στις ίδιες τις χώρες με υψηλούς δείκτες γεννήσεων, επισημαίνει η Ρουτ Μίλερ, σημειώνοντας: «Ένα μεγάλο στοίχημα είναι η νεανική ανεργία. Στην υποσαχάρια Αφρική, για παράδειγμα, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι νέοι, έφηβοι, οι οποίοι σιγά σιγά εντάσσονται στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό. Άλλοι διαθέτουν ικανοποιητική εκπαίδευση, άλλοι όχι. Πάντως το οικονομικό περιβάλλον δεν μπορεί να τους απορροφήσει».

Ζητούμενο η μείωση των γεννήσεων;

Η Ρουτ Μίλερ πιστεύει ότι θα έπρεπε να περιοριστούν τα ποσοστά γεννήσεων στις χώρες αυτές. Μία πρώτη προτεραιότητα θα ήταν να μειωθεί ο αριθμός των γυναικών που μένουν έγκυες παρά τη θέλησή τους. Από κει και πέρα ένα ισχυρό πλαίσιο οικογενειακού προγραμματισμού θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση του παγκόσμιου πληθυσμού κατά το 1/3 και υπάρχουν ήδη ενδείξεις προς αυτήν την κατεύθυνση στην εξέλιξη των στατιστικών μεγεθών, επισημαίνει η Ρουτ Μίλερ: «Είναι σίγουρο. Το βλέπουμε ήδη στην εξέλιξη της στατιστικής και νομίζω ότι θα ενταθεί το φαινόμενο να μειωθούν και εκεί οι γεννήσεις. Και τότε ελπίζουμε ότι η Αφρική θα μπορέσει να εκμεταλλευθεί αυτό που αποκαλούμε ʻδημογραφικό μέρισμαʼ.

Η Κίνα δεν καταφέρνει να περιορίσει τη συνεχή αύξηση του πληθυσμού
Η Κίνα δεν καταφέρνει να περιορίσει τη συνεχή αύξηση του πληθυσμούΕικόνα: STR/AFP/Getty Images

Διαφορετική άποψη εκφράζει η Ούτε Στάλμαιστερ. Υποστηρίζει ότι ο στόχος της μείωσης των γεννήσεων από τη μία πλευρά δεν είναι θεμιτός, διότι δεν είναι σωστό να επεμβαίνει κανείς στον προγραμματισμό της κάθε οικογένειας, ενώ από την άλλη πλευρά δεν θα ήταν και αποτελεσματικός. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Κίνας, υπενθυμίζει, που ακολουθεί εδώ και πολλά χρόνια πολιτική περιορισμού των γεννήσεων ζητώντας από κάθε οικογένεια να μεγαλώνει μόνο ένα παιδί, χωρίς παρόλα αυτά να μπορεί να αποτρέψει τη συνεχή αύξηση του πληθυσμού.

Προτεραιότητα στην κοινωνία

Αυτό που χρειάζεται, επισημαίνει η συνεργάτης του Γερμανικού Ιδρύματος για τον παγκόσμιο πληθυσμό, είναι μία πολιτική η οποία θα ενισχύει τον κοινωνικό ρόλο της γυναίκας, προσφέροντάς τις περισσότερες δυνατότητες να διαμορφώσει μόνη της το μέλλον της: «Χρειάζονται προγράμματα σεξουαλικής αγωγής, εκσυγχρονισμός στο σύστημα υγείας, μεγαλύτερη διαθεσιμότητα αντισυλληπτικών μέσων. Χρειάζεται όμως και κάτι άλλο, πιο μακροπρόθεσμο: να ενισχυθεί ο ρόλος της γυναίκας στην κοινωνία και να βελτιωθεί η πρόσβασή της στην εκπαίδευση».

Ο στατιστικός μέσος όρος είναι 2,5 παιδιά ανά γυναίκα
Ο στατιστικός μέσος όρος είναι 2,5 παιδιά ανά γυναίκαΕικόνα: AP

Μέχρι τότε η γλώσσα της στατιστικής θα είναι αμείλικτη. Στην υποσαχάρια Αφρική το 25% των γυναικών που θα επιθυμούσαν να λάβουν μέτρα αντισύλληψης, δεν μπορούν να το κάνουν. Αποτέλεσμα: 80 εκατομμύρια ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες κάθε χρόνο.

Christian Ignatzi / Γιάννης Παπαδημητρίου