Αντιμετωπίζοντας απαρχαιωμένα στερεότυπα για το Ισλάμ

Το Ισλάμ είναι κομμάτι της Γερμανίας, είπε χθες ο πρόεδρος της Δημοκρατίας στη Γερμανία Κρίστιαν Βουλφ, παίρνοντας σαφή θέση στο δημόσιο διάλογο που έχει ξεσπάσει τις τελευταίες εβδομάδες στη χώρα για την ενσωμάτωση των μεταναστών. Αφορμή της συζήτησης και των αντιπαραθέσεων αποτέλεσαν οι διαφιλονικούμενες θέσεις που διατύπωσε σε βιβλίο του ο οικονομολόγος Τίλο Σάρατσιν για αλλοίωση της πληθυσμιακής σύνθεσης στη Γερμανία από τους μουσουλμάνους και για την αδυναμία τους να ενσωματωθούν στην εδώ κοινωνία. Αξιοσημείωτο είναι ότι ένα μεγάλο μέρος των Γερμανών συμμερίζεται τις απόψεις Σάρατσιν, όπως δείχνουν δημοσκοπήσεις. Την λανθασμένη αυτή εικόνα των πολιτών για το Ισλάμ προσπαθεί να αλλάξει το πρόγραμμα "1001 ιδέες".

Παροχή εκπαιδευτικού υλικού

Εδώ και τρία χρόνια το πρόγραμμα "1001 ιδέες" προσφέρει σε ενδιαφερόμενους δασκάλους και καθηγητές μέσω διαδικτύου πληροφορίες για το Ισλάμ. Στο επίκεντρο βρίσκονται η ιστορία, ο πολιτισμός, η ίδια η θρησκεία. Μέσω των παρεχόμενων πληροφοριών οι υπεύθυνοι του εγχειρήματος προσπαθούν να διαφωτίσουν διάφορες πλευρές του Ισλάμ. Ομάδα ειδικών έχει συγκεντρώσει μάλιστα στο μεταξύ 61 ενότητες μαθημάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο σχολείο υπό διάφορες μορφές, όχι μόνον δηλαδή στο μάθημα κοινωνικής αγωγής ή στην ιστορία αλλά και στη μουσική.

Όπως εξηγεί η υπεύθυνη του προγράμματος Γκέρντιεν Γιόνκερ:

"Θέλουμε να καταστήσουμε σαφές στους νέους ότι οι νέοι στην άλλη πλευρά του πλανήτη αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα στην καθημερινότητά τους. Θέλουμε να εξοπλίσουμε τους δασκάλους με γνώσεις για να γνωρίζουν πώς να αντιμετωπίζουν μαθητές από διαφορετικά σχολικά συστήματα, κυρίως δε από τις αραβικές χώρες. Να γνωρίζουν δηλαδή πώς λειτουργούν τα σχολεία σε αυτές τις χώρες και ποιές είναι οι προσδοκίες μαθητών και γονέων".

"Ένα χριστιανικό αφήγημα η ιστορία μας"

Το πρόγραμμα συνεργάζεται ήδη με διάφορα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και προγράμματα μετεκπαίδευσης δασκάλων και καθηγητών, ενώ η προσφορά στο διαδίκτυο είναι ήδη αρκετά πλούσια. Η ανταπόκριση του διδακτικού προσωπικού είναι θετική καθώς αρκετοί αξιοποιούν ήδη την υπάρχουσα προσφορά. Στο θέμα Ισλάμ δεν δόθηκε ποτέ η δέουσα σημασία στα ευρωπαϊκά σχολεία και αυτό ήδη από τον 17ο αιώνα, θα πει η κα. Γιόνκερ:

"Ήταν ένα χριστιανικό αφήγημα, το οποίο έλεγε ότι εμείς οι Χριστιανοί κινούμαστε με αυτό τον τρόπο και εκεί είναι τα σύνορά μας. Αυτοί δεν ανήκουν σε εμάς. Τι αφηγούνταν για το Ισλάμ; Εξάπλωση, επίθεση εναντίον της Ευρώπης και η απάντηση με σταυροφορίες επειδή έπρεπε να αμυνθούμε".

Τον 19ο αιώνα οι Σταυροφορίες κάλυπταν 60 με 70 σελίδες στα σχολικά βιβλία, ενδυναμώνοντας και ίσως δημιουργώντας το ευρωπαϊκό αίσθημα έναντι της κοινής απειλής του Ισλάμ. Η έκταση της παρουσίασης έχει στο μεταξύ περιορισθεί, αλλά το ύφος δεν έχει αλλάξει. Ο μεγάλος αριθμός μουσουλμάνων μεταναστών και ειδικά η 11η Σεπτεμβρίου ήρθαν και πάλι να τονίσουν το ευρωπαϊκό αίσθημα.

Δεν υπάρχει μόνον μια αλήθεια

"Όλα αυτά που παρουσιάζονται ως γνώσεις για τους μουσουλμάνους, μέσα σε λίγες σελίδες, πιστεύουμε ότι ήταν απαράδεκτα. Δεν μπορείς να συμπεριφέρεσαι με αυτό τον τρόπο σε τρίτους. Ακόμη κι αν ορισμένα πράγματα αληθεύουν. Υπάρχουν πολύ περισσότερες αλήθειες. Αυτές θέλουμε να μεταφέρουμε".

Την έλλειψη επαρκούς αναφοράς των εν λόγω θεμάτων στα σημερινά σχολικά βιβλία έρχεται να καλύψει το υλικό που προσφέρει το πρόγραμμα "1001 ιδέες". Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αξιολογήσεις για επιτυχία ή αποτυχία του εγχειρήματος. Οι υπεύθυνοι του προγράμματος όμως πιστεύουν ότι το να γνωρίζουν μαθητές ότι οι διαφορές που τους χωρίζουν από τους μουσουλμάνους συμμαθητές τους είναι ελάχιστες, συμβάλλει αποφασιστικά στην αλληλοκατανόηση και στο διάλογο των πολιτισμών".

Peter Philipp / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου