Αναπάντητα ερωτήματα

Τη βάση για τη συζήτηση που θα έχουν οι 35 εκπρόσωποι στο συμβούλιο κυβερνητών της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας δίνει η έκθεση του διευθυντή της Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα. Η έκθεση διαπιστώνει μεταξύ άλλων: το Ιράν συνεργάζεται με τους επιθεωρητές, αλλά όχι αρκούντως. Και για το λόγο αυτό μετά από τρία χρόνια εντατικών ελέγχων δεν μπορεί να διαπιστωθεί εάν το Ιράν με το πυρηνικό του πρόγραμμα έχει αποκλειστικά ειρηνικούς σκοπούς.

Στην τελευταία συνεδρίαση της ΙΑΕΑ στις αρχές Φεβρουαρίου, είχε ληφθεί η απόφαση παραπομπής της έκθεσης στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, με την παράκληση όμως του Ελ Μπαραντέι να μη γίνουν άλλες ενέργειες, εν αναμονή της συνεδρίασης της ΙΑΕΑ που αρχίζει σήμερα. «Αυτές οι τέσσερις εβδομάδες είναι ένα παράθυρο ευκαιρίας για το Ιράν να συνεχίσει τη συνεργασία με την ΙΑΕΑ και να αποσαφηνίσει αναπάντητα ερωτήματα». Ο μήνας που ζήτησε ο Μπαραντέι πέρασε, αλλά δεν διευκρινίστηκαν τα ανοιχτά ακόμη ερωτήματα:

Οι ελεγκτές βρήκαν στο Ιράν ίχνη από εμπλουτισμένο ουράνιο – πράγμα που δεν επιτρέπεται και δεν ικανοποιεί την ΙΑΕΑ η εξήγηση της Τεχεράνης ότι τα ίχνη υπήρχαν στα τμήματα των εγκαταστάσεων που εισήχθησαν από το Πακιστάν. Επίσης, η Τεχεράνη δεν απάντησε στο ερώτημα, γιατί σχεδιάζει να εγκαταστήσει δεκάδες χιλιάδες φυγοκεντριτές, πολύ περισσότερους από όσους χρειάζεται για την απλή παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Επιπρόσθετα, βρέθηκε 15σέλιδο ντοκουμέντο με τεχνικές οδηγίες για την κατασκευή ατομικής βόμβας. Η ιρανική κυβέρνηση λέει ότι τις βρήκε στη μαύρη αγορά, απάντηση που δεν πείθει.

Παρά τις διαβεβαιώσεις της Τεχεράνης ότι δεν επιδιώκει μυστικά την ανάπτυξη ατομικών όπλων, όλα αυτά τροφοδοτούν τις ανησυχίες της Δύσης. Ο Αμερικανός πρέσβης στην ΙΑΕΑ Greg Schulte: «Η κυβέρνηση στην Τεχεράνη θα έπρεπε να αφουγκρασθεί τις ανησυχίες του κόσμου, παρά να απειλεί. Και η χώρα πρέπει να κάνει τα πάντα για να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της». Για να γίνει αυτό, κατά την άποψη της Δύσης, πρέπει να σταματήσει άμεσα ο εμπλουτισμός ουρανίου σε ιρανικό έδαφος. Αυτό όμως δεν τίθεται υπό συζήτηση, διευκρίνισε χθες στη Βιέννη ο επικεφαλής της ιρανικής διαπραγματευτικής αντιπροσωπείας του Ιράν Αλί Λαριτζανί.

Στο συμβούλιο Κυβερνητών της ΙΑΕΑ θα συζητήσει τις εξελίξεις στο ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, αλλά δεν πρόκειται να εκδώσει νέα απόφαση, καθώς έχει αποφασισθεί ήδη η απόφαση για παραπομπή της έκθεσης στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αυτό δεν σημαίνει οπωσδήποτε ότι θα ληφθούν και μέτρα κατά του Ιράν. Υπάρχει το προηγούμενο της Βόρειας Κορέας πριν από τρία χρόνια. Η ΙΑΕΑ έστειλε στον ΟΗΕ τις εκθέσεις της, το θέμα όμως δεν μπήκε ποτέ στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Και στην περίπτωση του Ιράν για την ενδεχόμενη επιβολή οιωνδήποτε κυρώσεων θα πρέπει πρώτα να ξεπεραστούν οι επιφυλάξεις της Ρωσίας, της Κίνας και πολλών αναπτυσσόμενων χωρών.

Επιμέλεια: Γιώργος Παππάς