1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Αναβιώνει στους καθολικούς η παράδοση της νηστείας

20 Φεβρουαρίου 2010

Από την Τετάρτη άρχισε για τους καθολικούς η νηστεία ενόψει του Πάσχα. Έτσι αρχίζει η εποχή της εγκράτειας που κλείνει τον τρίμηνο ή δίμηνο κύκλο του ξεφαντώματος και της κραιπάλης του καρναβαλιού.

https://p.dw.com/p/M548
Καθολική δέχεται το "σταυρό από στάχτη" - σύμβολο έναρξης της νηστείαςΕικόνα: PA/dpa

Το ενιαίο τελετουργικό της νηστείας παραδίδεται επίσημα από την πρωτοχριστιανική περίοδο σε ολόκληρο τον χριστιανισμό κόσμο, σε Ανατολή και Δύση.

Όμως, μετά το σχίσμα (1054) και κυρίως μετά την επανάσταση του Λούθηρου και τον 30ετή πόλεμο (1618-1648) δεν καταργήθηκε μόνον η νηστεία στους διαμαρτυρόμενους, αλλά υποβαθμίστηκε η σημασία της και στους καθολικούς.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται, όμως, μια αναβίωση αυτής της παλιάς χριστιανικής, και όχι μόνον, παράδοσης στη Γερμανία και την Ευρώπη. Στα γερμανικά η λέξη «Fasten», που χρησιμοποιείται για τη νηστεία, σημαίνει προσεκτική παρατήρηση, εγκράτεια.

Τι σημαίνει σύμφωνα με την καθολική θεολογία νηστεία;

Σημαίνει κυρίως εγκράτεια, κάθαρση, προετοιμασία για την μεγάλη παράλληλη διαδρομή, «καθ’ ομοίωση των Παθών του Ιησού», προς τη θέωση. Δηλαδή οι καθολικοί πιστεύουν αυτό που μάθαμε και στο σχολείο: η κάθαρση, η αυτοσυγκράτηση και η αυτοπειθαρχία στη διατροφή και στη καθημερινότητά μας επί 40 ημέρες ενισχύει την προσοχή και την επαγρύπνηση του εγώ μας έναντι της ψυχής, αλλά και έναντι του κοσμικού μας περίγυρου.

Deutschland Fastenzeit Speisen Maultaschen
Μαουλτάσεν: παραδοσιακό νηστίσιμο φαγητό χωρίς κρέας. Σήμερα μαγειρεύεται και με κρέαςΕικόνα: AP

Οργανώσεις «συμπαράστασης» προς τους νηστεύοντες καθολικούς

Με ύμνους και τη συνοδεία μουσικών οργάνων δίδασκε τον 12ο αιώνα μ. Χ. η Χίλντεγκαρντ φον Μπίνγκεν, η μεγάλη μύστις, η τευτονική προφήτισσα ότι «η εγκράτεια είναι ένα από τα μονοπάτια προς την θέωση».

Στη σύγχρονη όμως εποχή οι καθολικοί, κατά τη διάρκεια της νηστείας, χρειάζονται συμπαράσταση, δεν τους φθάνουν οι ύμνοι και οι ψαλμοί. Αυτό ακριβώς κάνει η οργάνωση Οικουμενική Ένωση «Άλλες Εποχές», λέει στο μικρόφωνο της Deutsche Welle η εκπρόσωπός της Ίρις Μάκε: «Προετοιμαζόμαστε για την επικοινωνία μας με το θεό. Για να συγκεντρωθούμε πραγματικά, νηστεύουμε. Δηλαδή προχωρούμε στην κάθαρση του σώματος από τα περιττά και τα περίτεχνα φαγητά και τις λιχουδιές, προχωρούμε στο απλό και απαραίτητο, αφοσιωνόμαστε στις εσωτερικές μας φωνές, αφουγκραζόμαστε την ψυχή μας. Έτσι χωρίς άγχος προσηλωνόμαστε στο απλό ερώτημα: τι κάνουμε στη ζωή μας, τι είναι για μας πραγματικά η ζωή.»

Hildegard von Bingen
Χίλντεγκαρντ φον Μπίνγκεν -μινιατούρα από τον Codex Liber Scivias

Όπως και στην ορθόδοξη νηστεία έτσι και στην καθολική επιβάλλεται η αποχή από όλες τις απολαύσεις, όχι ως τιμωρία, αλλά ως διαδρομή, ως αγώνας κατά των διάφορων εξαρτήσεων του σώματος ή της ψυχής. Το ίδιο προέτρεπε τον 12ο αιώνα και η Χίλντεγκαρντ φον Μπίγκεν έστω και αν οι στίχοι της ήταν τότε, αλλά και σήμερα ‘αιρετικοί ή και αμαρτωλοί’ καθώς τραγουδούσε με πάθος: «καίγομαι από αγάπη».

Ασφαλώς υπήρχαν και υπάρχουν πολλές ακρότητες, καθώς τόσο στο Μεσαίωνα, όσο και τώρα θεολόγοι και ταγοί της εκκλησίας επικεντρώνονται στην τυπολατρική τήρηση της νηστείας και όχι στην ουσία της. Ωστόσο, σήμερα στη Γερμανία οι καθολικοί που νηστεύουν, νηστεύουν από πεποίθηση.

Αυτός είναι και ο λόγος που στην περίοδο της νηστείας προσπαθούν να προσεγγίσουν τους πιστούς όλων των μονοθεϊστικών θρησκειών ή ακόμη και τους ινδουιστές και τους βουδιστές.

Matthias Lemme / Βιβή Παπαναγιώτου

Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος