Αβέβαιο το πολιτικό μέλλον της Βουλγαρίας

Δύο ήταν τα καίρια ερωτήματα στα οποία κλήθηκαν να απαντήσουν οι βούλγαροι ψηφοφόροι στις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής. Πώς θα βγει η χώρα από την κρίση; Θα συνεχίσει να χαράσσει τη δική της ευρω-ατλαντική τροχιά; Στην πρώτη ερώτηση δόθηκε καθαρή απάντηση: Ναι, οι Βούλγαροι συγκαταλέγονται στους πιο ένθερμους υποστηρικτές της Ευρώπης και τιμούν τη θέση τους στο ΝΑΤΟ –μολονότι με λιγότερο ενθουσιασμό από ό,τι παλαιότερα. Αυτό θα θεωρούνταν βέβαια αυτονόητο αν δεν είχε προηγηθεί η ρωσοουκρανική κρίση, η οποία δίχασε τη βουλγαρική κοινωνία. Παραδοσιακά η Βουλγαρία έχει στενούς δεσμούς με τη Ρωσία, ενώ η στήριξη της πολιτικής Πούτιν θεωρήθηκε πολλάκις ασυνήθιστη για ευρωπαϊκή χώρα.

Επιπλέον η Βουλγαρία εξαρτάται ενεργειακά κατά 90% από το ρωσικό φυσικό αέριο. Σύμφωνα με στοιχεία της Γερμανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (BND) η τελευταία κυβέρνηση των φιλορώσων σοσιαλιστών με το μειονοτικό τουρκόφωνο κόμμα στήριζε την κατασκευή του αμφιλεγόμενου αγωγού «South Stream», παρά το μποκάρισμα από την ΕΕ. Επιπλέον το δεύτερο μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στο Δούναβη, το οποίο αποτελεί ρωσικό πρότζεκτ, βρίσκεται και πάλι στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας. Από την άλλη πλευρά, η Βουλγαρία αποτελεί το τελευταίο «προπύργιο» της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα, και ως εκ τούτου βρίσκεται σε επισφαλή κατάσταση, ρέποντας μεταξύ Ρωσίας και Δύσης. Εντούτοις, το εκλογικό αποτέλεσμα καταδεικνύει ότι οι Βούλγαροι επέλεξαν ξεκάθαρα να ευθυγραμμιστούν με τη δυτική πλευρά.

«Ηράκλεια» στοιχήματα

Αναπάντητα παραμένουν όμως τα ερωτήματα που αφορούν στο εσωτερικό «μέτωπο». Τι μέλλει γενέσθαι; Η Βουλγαρία είναι το φτωχότερο κράτος μέλος της ΕΕ με το χαμηλότερο ΑΕΠ, τα υψηλότερα ποσοστά διαφθοράς και τον πλέον δυσαρεστημένο λαό. Η κρίση των τελευταίων δύο ετών βρήκε τη χώρα απροετοίμαστη. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να εστιάσει σε τέσσερεις τομείς: πρώτον, στη βελτίωση της οικονομικής της ανάπτυξης, δεύτερον, στην προώθηση μεταρρυθμίσεων στους τομείς της δικαιοσύνης και της διοίκησης, τρίτον, στη βελτίωση του φορολογικού και τελωνειακού καθεστώτος και τέταρτον, στην πάταξη της διαφθοράς και της κακοδιαχείρισης στους τομείς της κοινωνικής πολιτικής, της υγείας και της εκπαίδευσης.

Ξανά εκλογές;

Η μελλοντική κυβέρνηση πάντως δεν διαφαίνεται ικανή να δώσει λύσεις. Η Βουλγαρία δεν διαθέτει χρήματα για να προωθήσει μεταρρυθμίσεις, ενώ απουσιάζει η θέληση και η ευχέρεια χρόνου. Αναμενόμενη θεωρείται βέβαια η χαλάρωση της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής ώστε να ελαφρυνθούν τα φτωχά κυρίως στρώματα. Διαφορετικά θα πρέπει να αναμένονται νέες διαδηλώσεις.

Το αν θα σχηματιστεί τελικά κυβέρνηση από το κεντροδεξιό GERB, το Μεταρρυθμιστικό Μέτωπο RB και ένα ακόμη μικρό εθνικιστικό κόμμα ή ένας μεγάλος συνασπισμός Συντηρητικών και Σοσιαλιστών μένει να φανεί τις επόμενες μέρες. Και στις δύο περιπτώσεις η Βουλγαρία θα παραμείνει από τη μια πλευρά, αξιόπιστο μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και από την άλλη, μια φτωχή και διχασμένη χώρα με χρόνια καθυστέρηση στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων. Οι βουλευτικές εκλογές της Κυριακής ήταν οι δεύτερες μέσα σε δύο χρόνια. Με αυτά τα δεδομένα δεν αποκλείεται σύντομα να διεξαχθούν και πάλι πρόωρες εκλογές.

Αlexander Andreev / Δήμητρα Κυρανούδη