Έξι Έλληνες συγγραφείς ζητούν Γερμανό εκδότη

Σε ένα ποίημα του Γερμανού Joachim Sartorius εμπνευσμένο από την καβαφική Αλεξάνδρεια με τίτλο Τροπάριο ένας περιπατητής μπαίνει στο κήπο μιας παλιάς βίλας και μέσα στον θρου της φυλλωσιάς των δένδρων ξαναλέει ρυθμικά τα ονόματα όλων των στάσεων που έκανε το τραμ μέχρι να τον φέρει κοντά σ’ εκείνη τη βίλα: Σάρουατ, Σαν Στέφανο, Ζιζίνια, Μαζλούμ, Γλυμενόπουλο, Σίντι Γκάμπερ, Κλεοπάτρα, Σπόρτινγκ, Ιμπραημία, Κάμπο Τσέζαρε, Σάτμπυ, Μαζαρίτα, Ράμλι. Παράξενοι ήχοι, άγνωστες λέξεις, μερικές θυμίζουν κάτι το ελληνικό, άλλες όχι. Τις λες κρατώντας κομποσκοίνι μπας και ξεχάσεις ενδιάμεσα καμιά.

Ονόματα δυσπρόσιτα αλλά και θελκτικά

Θυμηθήκαμε το Τροπάριο του Σαρτόριους με τα εύηχα κι αλλόκοτα ξενικά ονόματα με αφορμή μια άλλη αλληλουχία ονομάτων, την ακόλουθη: Μακριδάκης, Δαβέττας, Πολιτοπούλου, Καστρινάκη, Κούρτοβικ, Αλεξάκης. Έξι Έλληνες συγγραφείς, βιβλία των οποίων το γερμανικό παράρτημα του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού θα συστήσει σε γερμανικούς εκδοτικούς οίκους με ειδικό φυλλάδιο και σειρά ραντεβού κατά τη διάρκεια της ερχόμενης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου στη Φραγκφούρτη στα μέσα του μηνός. Όπως στο ποίημα τα ονόματα των στάσεων, έτσι και στο αυτί των ξένων εκδοτών θα ηχήσουν αυτά τα ελληνικά ονόματα, άγνωστα, ξενικά, όχι άμοιρα γοητείας, δυσπρόσιτα αλλά και θελκτικά. Μια και τα περισσότερα λογοτεχνικά βιβλία Ελλήνων συγγραφέων που εκδόθηκαν στα γερμανικά το 2001, όταν η Ελλάδα ήταν τιμώμενη χώρα στην Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης, δεν προόδευσαν στην αγορά, μια και το Υπουργείο Πολιτισμού σταμάτησε να επιχορηγεί μεταφράσεις σε ξένες γλώσσες μπας και του «επιρρίψουν» ότι ακολουθεί πολιτική με συνέχεια και συνέπεια, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού ξεκίνησε από πέρυσι την έκδοση ενός ενιαύσιου φυλλαδίου με προτάσεις προς γερμανικούς εκδοτικούς οίκους.

Ψηφίδα ενός μεγαλύτερου κόσμου

Πέρυσι το φυλλάδιο ήταν παχύτερο, μάλλον καλύτερα που φέτος θα είναι πιο λακωνικό, δηλαδή πιο αυστηρά επιλεκτικό. Να κι εμείς, σαν τον επιβάτη του Σαρτόριους, άλλη μια φορά: Μακριδάκης, Δαβέττας, Πολιτοπούλου, Καστρινάκη, Κούρτοβικ, Αλεξάκης. Είχαν επιτυχία οι συγγραφείς που πρότεινε πέρυσι το Ίδρυμα, δηλαδή αγόρασαν γερμανικοί οίκοι τα δικαιώματα μετάφρασης και έκδοσης βιβλίων τους; Όχι, μόνον ο οίκος του Μονάχου Hanser έδειξε ένα ενδιαφέρον για τον Νίκο Δαβέττα, ο οποίος συμπεριλαμβανόταν και στο περσινό κομποσκοίνι, για την ακρίβεια ένα προσεκτικό, αρχικό ενδιαφέρον που δεν οδήγησε σε αποτέλεσμα. Ακόμα όχι. Γιατί οι προσπάθειες αυτού του τύπου φέρουν αποτελέσματα όταν είναι συνεχείς και συνεπείς, πεισματώδεις και μακροχρόνιες, όχι πυροτεχνηματικές όπως οι επιχορηγήσεις του Υπουργείου Πολιτισμού που εξαγγέλλονται αλλά δεν δίδονται. Όλοι γνωρίζουν ότι στην Ελλάδα ευδοκιμεί η λεμονέα και ανθεί η πορτοκαλέα. Οι λογοτεχνικές μας εξαγωγές όμως πάσχουν και φυτοζωούν στη σκιά των δυσθεώρητων εισαγωγών. Όχι πως πρέπει σώνει και καλά η μικρή Ελλάς να διαθέτει αίφνης μεγάλη λογοτεχνία. Αλλά οπωσδήποτε κάποιες από τις λογοτεχνικές φωνές μας καλό είναι να επικοινωνούν και με το ξένο αναγνωστικό κοινό. Γίνονται έτσι και μέτρο ενσωμάτωσης της κοινωνίας μας σε έναν ευρύτερο, μεγαλύτερο κόσμο.

Σπύρος Μοσκόβου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου