Ένα βήμα μπροστά, δύο πίσω

Τα αισθήματα ευφορίας εκδηλώνονται συνήθως με άλλο τρόπο. Πέντε μέρες κράτησαν οι διαπραγματεύσεις για την κλιματική αλλαγή, ο τρίτος γύρος για φέτος πριν τη διάσκεψη κορυφής στο Κανκούν του Μεξικού, και μόνο ευφορία δεν πρυτάνευσε ανάμεσα στους εκπροσώπους των 185 χωρών που συμμετείχαν. Η διαδικασία εξεύρεσης φόρμουλας αποδεκτής σε ότι αφορά τη μείωση των ρύπων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ένα από τα πολλά αμφισβητούμενα σημεία, προχωρεί με πολύ αργούς ρυθμούς. Για πολλούς μάλιστα πηγαίνει προς τα πίσω.

Ασκήσεις αισιοδοξίας

«Αυτήν την εβδομάδα οι κυβερνήσεις έκαναν προόδους, ώστε στην επόμενη διάσκεψη στο Κανκούν να έχουμε επιτυχία», συνόψισε η Κριστιάνα Φιγκουέρες, επικεφαλής της Γραμματείας για το Κλίμα των ΗΕ. «Ο καθένας ξέρει πόσο δύσκολο είναι να μαγειρέψει κανείς, όταν δεν έχει κατσαρόλα. Οι κυβερνήσεις βρίσκονται προς τη σωστή κατεύθυνση για να αποκτήσουν την κατσαρόλα».

Η αισιοδοξία ίσως να είναι σύμφυτη με τη θέση της κυρίας Αγκουιγέρα. Ως επικεφαλής ενός τόσο σημαντικού αξιώματος, πρέπει να χρησιμοποιεί όλα τα τεχνάσματα της διπλωματίας. Να διαμεσολαβεί όταν υπάρχουν διαφωνίες, να ηρεμεί τα πνεύματα όταν ο διάλογος οξύνεται, να βρίσκει κοινά σημεία για να μην καταρρεύσουν ολοσχερώς οι διαπραγματεύσεις για το κλίμα.

Όμως άλλοι, και κυρίως χώρες που βιώνουν ήδη από τώρα τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή δεν συμμερίζονται την αισιοδοξία της.

«Στη χώρα μου τη Γρανάδα, η ξηρασία διήρκησε 7 μήνες», λέει η Ντεσίμα Γουίλλιαμς», εκπρόσωπος της Συμμαχίας των μικρών νησιωτικών χωρών (AOSIS). «Τα αποθέματα νερού έχουν μειωθεί όσο ποτέ άλλοτε. Ευτυχώς έβρεξε, αλλά τόσο δυνατά που σχεδόν ξέπλυνε τη καλλιεργήσιμη γη και προκάλεσε στροβίλους από λάσπη. Κι αυτό είναι επίπτωση από την κλιματική αλλαγή».

Η Γουίλλιαμς έχει απογοητευτεί επειδή, κείμενα που από την προηγούμενη διάσκεψη της Βόννης θα έπρεπε να γίνουν αντικείμενο διαπραγματεύσεων συνεχώς μεταβάλλονταν με προτάσεις, συμπληρωματικά στοιχεία και προσθήκες με αποτέλεσμα να μην γίνουν οι πραγματικές διαπραγματεύσεις.

Στασιμότητα

Ο Μάρτιν Κάιζερ, εκπρόσωπος της Greenpeace για το κλίμα υποπτεύεται ότι πίσω από τις νέες προτάσεις κρύβεται συγκεκριμένη πολιτική στρατηγική να μπλοκαριστούν οι διαπραγματεύσεις της Βόννης.

«Για την ώρα δεν υπάρχει πολιτική βούληση γι αυτό και καταρρέει η διαπραγματευτική διαδικασία», λέει. «Η λέξη στασιμότητα θα ήταν μια αισιόδοξη περιγραφή αυτού που έγινε αυτήν την εβδομάδα στη Βόννη. Διότι σε ορισμένους τομείς γυρίσαμε πίσω και από τους συμβιβασμούς της Κοπεγχάγης. Ανοίξαμε κεφάλαια που νομίζαμε ότι είχαν κλείσει. Γι αυτό και υπάρχουν ελάχιστα αποθέματα ελπίδας ότι στο Κανκούν θα έχουμε αποτελέσματα».

Αλλά αποτελέσματα θα πρέπει να υπάρξουν και μάλιστα πολύ σύντομα. Μέχρι τη συνάντηση στο Κανκούν το Δεκέμβριο μεσολαβεί μια ακόμη εβδομάδα διαπραγματεύσεων στην πόλη Τιανγίνγκ της Κίνας, όπου θα πρέπει να εξευρεθεί τουλάχιστον το πλαίσιο για μια παγκόσμια δεσμευτική συμφωνία. Άρα, δεν υπάρχει χρόνος, αν σκεφτεί κανείς ότι θα πρέπει να συμφωνήσουν, με τον ένα ή άλλο τρόπο, 180 χώρες του κόσμου. Η νέα επικεφαλής των ΗΕ για το κλίμα παραμένει ωστόσο αισιόδοξη. «Πιστεύω ότι όταν όλοι επιστρέψουμε στις χώρες μας και κοιμηθούμε τη νύχτα, την επόμενη θα ξυπνήσουμε με ένα χαμόγελο και θα πούμε, ωραία, κάναμε προόδους, αλλά δεν είναι αρκετές».

Ένα είναι σίγουρο: οι επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή δεν ωραιοποιούνται όπως τα όνειρα μπορεί να είναι ωραία. Αντίθετα μάλιστα. Η ψαλίδα ανάμεσα στις διαπιστώσεις των επιστημόνων και τι πράξεις των πολιτικών συνεχώς ανοίγει.

Helle Jeppesen/Ειρήνη Αναστασοπούλου

Επιμέλεια Σύνταξης Βιβή Παπαναγιώτου