Ένας χρόνος από την πρώτη σπίθα της αραβικής εξέγερσης

Με την πράξη του πυροδότησε μια εξέγερση που σύντομα θα περνούσε τα σύνορα της Τυνησίας και θα αγκάλιαζε όλο τον αραβικό κόσμο. Την ημέρα που σε μια στιγμή απόγνωσης ο Μπουαζίζι έχυνε στο σώμα του τη βενζίνη, κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί πως έναν μήνα αργότερα, ο αυταρχικός ηγέτης της χώρας Μπεν Αλί θα εγκατέλειπε κυνηγημένος την Τυνησία. «Ο Μοχάμετ δεν ήθελε να είναι ήρωας. Δεν τον ενδιέφερε η πολιτική. Η κατάσταση του όμως ήταν πλέον ανυπόφορη», λέει η μητέρα του Μπουαζίζι.

«Είναι πιθανό να ναυαγήσει η διαδικασία εκδημοκρατισμού»

Είχαν προηγηθεί πρωτοφανείς κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, στις οποίες οι δυνάμεις του καθεστώτος επέδειξαν απίστευτη σκληρότητα. Ο ίδιος ο Μπεν Αλί προσπαθούσε να γαντζωθεί στην εξουσία. Όταν διαπίστωσε ότι με τη βία δεν μπορούσε να αναχαιτίσει το οργισμένο πλήθος, άλλαξε τακτική. Παραδέχθηκε τα λάθη του και υποσχέθηκε περισσότερη δημοκρατία. Αλλά ήταν πλέον αργά. Στις 14 Ιανουαρίου και ενώ ο κόσμος διαδήλωνε αψηφώντας την απαγόρευση της κυκλοφορίας, ο Μπεν Αλί εγκατέλειπε την χώρα του, με την οικογένεια του, με πολλά χρήματα και κοσμήματα. Ο κόσμος δεν εγκαταλείπει όμως ακόμη τους δρόμους φοβούμενος ότι το καθεστώς θα αλλάξει απλά πρόσωπο, αλλά όχι την ουσία του. Ο Μοχάμετ Γκανούσι που είχε αναλάβει την πρωθυπουργία αναγκάζεται και αυτός να παραιτηθεί. Ο διάδοχος του Κάιν Μπεν Εσέμπσι εμφανίζεται πιο αξιόπιστος. Οι διαδηλώσεις αραιώνουν. Όμως η οικονομία καταρρέει. Σε όλη τη χώρα οι εργάτες απεργούν και οι επενδυτές στρέφουν στην Τυνησία τα νώτα. Οι τουρίστες ακυρώνουν τα πακέτα διακοπών και ο υπουργός Οικονομικών Γιαλούλ Αγιέντ προειδοποιεί: «Εάν ο κόσμος δεν νοιώσει γρήγορα ότι εξαιτίας της δημοκρατίας ζει καλύτερα είναι πιθανό να ναυαγήσει η διαδικασία εκδημοκρατισμού».

Ο φόβος επιστροφής του καθεστώτος με ένα νέο πραξικόπημα είναι παρών

Όμως, η διαδικασία εκδημοκρατισμού συνεχίζεται. Τον Οκτώβριο οι Τυνήσιοι εξέλεξαν μια αναθεωρητική βουλή. Ήταν οι πρώτες ελεύθερες εκλογές, οι οποίες ωστόσο κατέδειξαν πόσο βαθιά είναι τα ρήγματα στην τυνησιακή κοινωνία. Και τα ρήγματα αυτά δεν ήταν ορατά στην εποχή του κοινού αγώνα κατά του Μπεν Αλί. Στις εκλογές επικράτησαν οι μετριοπαθείς ισλαμιστές με ποσοστό της τάξεως του 40%. Στον προεκλογικό αγώνα κυριάρχησε το θέμα της οικονομίας. Η συνταγματική αναθεώρηση περνά σε δεύτερη μοίρα. Αλλά αυτό δεν συνιστά έκπληξη όταν ο ρυθμός ανάπτυξης είναι στο μηδέν και η ανεργία σε ποσοστό κοντά στο 20%. Όμως, το ίδιο σημαντικές είναι και οι μεταρρυθμίσεις στη αστυνομία και στη δημόσια διοίκηση που θα πρέπει να ολοκληρωθούν. Ο φόβος επιστροφής του καθεστώτος με ένα νέο πραξικόπημα είναι παρών, αλλά η πλειονότητα των Τυνησίων αντιμετωπίζει αισιόδοξα το μέλλον.

Sarah Mersch/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου