«Ένας από μας», ο Μπρέιβικ;

Πως είναι δυνατόν να είναι ένας από εμάς, αυτός που πριν από περίπου 5 χρόνια σταμάτησε τον χρόνο στην Νορβηγία, που εκτελούσε ανά λεπτό 69 νέους στο νορβηγικό νησί Ουτόγια; Που λίγο πριν από το μακελειό έριξε βόμβα στο κυβερνητικό κέντρο του Όσλο σκοτώνοντας άλλους 8;

Βασανιστικό ανάγνωσμα

Σχεδόν 5 χρόνια μετά από τα δραματικά αυτά γεγονότα που συντάραξαν τον κόσμο κυκλοφορεί και στη Γερμανία ένα βιβλίο που σοκάρει, που καθηλώνει. Φέρει τον τίτλο «Ένας από εμάς» και διαβάζεται σαν να ήταν μυθιστόρημα. Δεν πρόκειται όμως για μυθιστόρημα. Η συγγραφέας του βιβλίου, η δημοσιογράφος Όσνε Σέιερσταντ, περιγράφει με ακρίβεια, μετά από λεπτομερείς έρευνες, τα όσα συνέβησαν. Όλα όσα διηγείται είναι αληθινά και όχι αποκυήματα φαντασίας. Στο τέλος βέβαια δεν νικά το κακό, γιατί στην πραγματικότητα τίποτα δεν πάει καλά στο τέλος. Πρόκειται για ένα ανάγνωσμα βασανιστικό, που κάποια στιγμή χρειάζεται να κλείσεις τα μάτια και να πάρεις βαθιά ανάσα, αλλά που κάθε σελίδα του αξίζει να τη διαβάσεις.

Για να το γράψει η δημοσιογράφος δεν παρακολούθησε μόνο τη δίκη του Μπρέιβικ, δεν διάβασε μόνο τις γνωματεύσεις των ψυχιάτρων, αλλά μίλησε και με τη μητέρα του λίγο πριν πεθάνει, αποτάθηκε στις οικογένειες των θυμάτων, περπάτησε μαζί με μέλη τους, συνάντησε επιζώντες. Ακόμη από τον δολοφόνο ζήτησε συνέντευξη, ανέτρεξε δηλαδή στις πηγές, σημαντικό για έναν δημοσιογράφο, ανεξαρτήτως εάν ο Μπρέιβικ αρνήθηκε. Το βιβλίο είναι κάτι παραπάνω από την περιγραφή ενός βίαιου μαζικού θανάτου. Είναι ένα βιβλίο για τη Νορβηγία, την κοινωνία της, τους πρόσφυγες, τη δημοκρατία.

Στον κόσμο του δράστη

Είναι η περιγραφή ενός αδύναμου, διαταραγμένου δράστη που διψά για αναγνώριση, με παρωπίδες ως προς την κατανόηση του κόσμου, αλλά με απόλυτη συναίσθηση των πράξεών του. Μέχρι το κόκκαλο πονά η απαρίθμηση των όσων πήγαν λάθος εκείνες τις ώρες. Πόσο ασυντόνιστα αντέδρασε η αστυνομία, πόσο απροετοίμαστη ήταν η Νορβηγία στην τρομοκρατία, πόσα λάθη έγιναν για τη διάσωση των πυροβολημένων στο νησί Ούτόγια. Πολλές περιγραφές είναι λεπτομερείς μέχρι τελικής πτώσης.

Ο αναγνώστης μπαίνει στον κόσμο του δράστη, παρακολουθεί το μίσος του για του μουσουλμάνους και τους σοσιαλδημοκράτες, τον ριζοσπαστισμό του, τις σκέψεις του μετά τον πρώτο πυροβολισμό, την έκπληξή του από τον θόρυβο του όπλου. Η Όσνε Σέιρστανταντ μεταφέρει όσα είπε ο Μπρέιβνικ στην ανάκριση. Οι περισσότερες σκηνές θα μπορούσαν να προέρχονται από αστυνομικό θρίλερ. «Η 16χρονη Ελίζαμπετ τηλεφωνούσε πανικόβλητη με τον πατέρα της, όταν η επικοινωνία σταματά ξαφνικά», γράφει η συγγραφέας. «Μια σφαίρα μπήκε από το ένα της αυτί και βγήκε από το άλλο για να σταματήσει στη ροζ θήκη του κινητού της». Πόσο θα ήθελε κανείς να ήταν όλα αυτά ένα μυθιστόρημα, μόνο ένα μυθιστόρημα…

Dpa/Ειρήνη Αναστασοπούλου