Έκθεση προόδου: Μετεξεταστέα η Τουρκία

Η έκθεση προόδου της Κομισιόν για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας αναμένεται να είναι καταπέλτης, αν βέβαια θεωρήσουμε δεδομένο ότι τα πρώτα αποσπάσματα που διέρρευσαν σήμερα στα μέσα ενημέρωσης θα περιλαμβάνονται και στην τελική εκδοχή της έκθεση που θα δημοσιευθεί επισήμως σε μια ακριβώς εβδομάδα, στις 8 Νοεμβρίου. Όπως γράφουν στο σημερινό τους φύλλο οι γερμανικοί Financial Times επικαλούμενοι την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Τουρκία μένει μετεξεταστέα στα κρίσιμα ζητήματα όπως η δημοκρατία, η ελευθερία του λόγου, ο ρόλος του στρατού και βέβαια η εφαρμογή του πρωτοκόλλου τελωνειακής ένωσης με την Κύπρο.

Ο τίτλος «έκθεση προόδου» δεν έχει τουλάχιστον στην περίπτωση της Τουρκίας καμιά σχέση με πρόοδο. Το αντίθετο μάλιστα. Ο αρμόδιος επίτροπος για τη διεύρυνση Όλι Ρεν καταλήγει στο συμπέρασμα ότι εδώ και περίπου 1 χρόνο η Τουρκία δεν έχει στην ουσία να επιδείξει ούτε βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Μήνες τώρα προειδοποιεί: «Είναι άμεση ανάγκη η Άγκυρα να ξαναβρεί το ρυθμό της στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων, προχωρώντας τα κρίσιμα ζητήματα του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών».

Η γερμανική έκδοση των Financial Times δημοσιεύει σήμερα ως πρώτο έντυπο μέσο αποσπάσματα από την έκθεση προόδου για την Τουρκία, που εξασφάλισαν οι ανταποκριτές της στις Βρυξέλλες. Φιντέλιους Σμιντ και Βόλφγκανγκ Πρόισι. Η Τουρκία μένει μετεξεταστέα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα σημαντικά ζητήματα της δημοκρατίας, των βασανιστηρίων, της λογοκρισίας και του ελέγχου του στρατού. Οι γερμανικοί Financial Times επισημαίνουν μάλιστα ότι η Κομισιόν αναζητεί τώρα απεγνωσμένα διέξοδο για να αποφευχθεί η διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Τους φόβους του για ενδεχόμενη διακοπή των διαπραγματεύσεων με την Άγκυρα είχε εκφράσει πρόσφατα και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Στάινμάιερ: «Ελπίζω ότι θα σημειωθεί μέσα στο επόμενο διάστημα κάποια επιτυχία. Πρέπει να επιτύχουμε ένα θετικό αποτέλεσμα διότι διαφορετικά κινδυνεύει η διαδικασία ένταξης».

Ο κατάλογος των ελλείψεων που περιλαμβάνεται στην έκθεση προόδου ενισχύει τους αντιπάλους της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ. Εκτός αυτού η έκθεση καταρρίπτει με επιχειρήματα την άποψη, ότι οι συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις διευκολύνουν την εφαρμογή ριζικών μεταρρυθμίσεων στην Τουρκία. Το κείμενο ενισχύει μάλιστα εκείνες τις φωνές στις χώρες-μέλη και στην Κομισιόν, που προβλέπουν ενίσχυση των εθνικιστικών πολιτικών δυνάμεων στην Τουρκία λόγω του μειωμένου ενδιαφέροντος για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας.

Στις ελλείψεις, η έκθεση προόδου δίνει έμφαση στον πολιτικό ρόλο του τουρκικού στρατού, ο οποίος έχει ακόμα λόγο «στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική, το κουρδικό και τον διαχωρισμό κράτους και θρησκείας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει επίσης ότι οι ελλείψεις στην ελευθερία του λόγου και τις «αστυνομικές έρευνες και οι καταδίκες εναντίον ατόμων που εκφράζονται ελεύθερα» προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία. Και στηλιτεύει την ελλιπή αντιμετώπιση της διαφθοράς, την ελλιπή προστασία μειονοτήτων και την απουσία ανεξάρτητης δικαιοσύνης. Τέλος η έκθεση προόδου για την Τουρκία επικρίνει όπως αναμένονταν την άρνηση της Άγκυρας να εφαρμόσει το πρωτόκολλο τελωνειακής ένωσης με την Κύπρο.