Άρση της κατοχύρωσης ευρεσιτεχνίας στα βλαστοκύτταρα

H οικολογική οργάνωση Greenpeace, είχε καταγγείλει την αναγνώριση δικαιώματος ευρεσιτεχνίας στο Γερμανό ερευνητή Όλιβερ Μπρούστλε το 1999. Τώρα χαιρετίζει την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ως συνεπή προστασία της ανθρώπινης ζωής. Από τη μεριά της ορισμένοι επιστήμονες διακρίνουν στην απόφαση ένα ισχυρό χτύπημα της ευρωπαϊκής έρευνας για τα βλαστοκύτταρα.

Προστασία της ανθρώπινης υπόστασης

Ο Έλληνας επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στο Λουξεμβούργο, Βασίλειος Σκουρής, εξηγεί ότι, η παραγωγή βλαστοκυττάρων μέσω της οποίας καταστρέφονται ανθρώπινα έμβρυα, συγκρούεται νομικά με την χθεσινή απόφαση, η οποία διασφαλίζει την προστασία της ανθρώπινης υπόστασης.

Ο κ. Σκουρής επισημαίνει, ότι «σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφο 4 της οδηγίας 98/44, μία εφεύρεση δεν κατοχυρώνεται όταν η τεχνική θεωρία, η οποία είναι αντικείμενο της αίτησης ευρεσιτεχνίας, προϋποθέτει την προηγούμενη καταστροφή ανθρώπινων εμβρύων, ή τη χρήση τους ως βασικό υλικό. Και αυτό ανεξάρτητα από το στάδιο που συμβαίνει αυτή η καταστροφή, ή η αναφερθείσα χρήση, ακόμη και αν δεν αναφέρεται στην περιγραφή της τεχνικής θεωρίας η χρήση ανθρώπινων εμβρύων»

Τροχοπέδη για την έρευνα;

Τι ορίζει όμως ως ανθρώπινο έμβρυο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο; Ο κ. Σκουρής αποσαφηνίζει την έννοια σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ως εξής: «Κάθε ανθρώπινο ωάριο από το στάδιο της γονιμοποίησής του, κάθε μη γονιμοποιημένο ανθρώπινο ωάριο, στο οποίο έχει εμφυτευτεί ένας πυρήνας ώριμου ανθρώπινου κυττάρου, καθώς και κάθε μη γονιμοποιημένο ανθρώπινο ωάριο, το οποίο διεγέρθηκε τεχνητά ώστε να διασπαστεί ή να αναπτυχθεί περαιτέρω, είναι ένα ανθρώπινο έμβρυο».

Οι δικαστές δεν αποκλείουν ωστόσο, ότι η χρήση για θεραπεία ή διάγνωση προς όφελος του ίδιου του εμβρύου θα μπορούσε να αποτελέσει βάση μίας ευρεσιτεχνίας.

Κάποιοι επιστήμονες εμφανίζονται απογοητευμένοι με την απόφαση. Θεωρούν ότι αποτελεί τροχοπέδη για την έρευνα και φοβούνται, ότι αρκετοί επιστήμονες θα αναζητήσουν ερευνητική στέγη σε χώρες με λιγότερους νομικούς περιορισμούς στο συγκεκριμένο πεδίο.

Απόφαση με ηθική διάσταση

Η Greenpeace θεωρεί, ότι η απόφαση θωρακίζει την ανθρώπινη ζωή απέναντι στα οικονομικά συμφέροντα. Και ο γιατρός και ευρωβουλευτής του κυβερνώντος χριστιανοδημοκρατικού κόμματος στη Γερμανία, Χανς-Πέτερ Λίζε, χαιρετίζει την ετυμηγορία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Ο κ. Λίζε πιστεύει, ότι τώρα μπορεί η έρευνα να αναζητήσει «εναλλακτικές επιλογές με ηθική βάση». Τέτοιες θα μπορούσαν να είναι θεραπείες που χρησιμοποιούν ώριμα βλαστοκύτταρα.

Christoph Hasselbach / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου