Žene sa istoka Evrope

Istočna Evropa konačno se ponovo našla u fokusu ovogodišnjeg Berlinala. Zlatni medvJed na Berlinskom filmskom festivalu pripao je mađarskoj rediteljki Ildiko Enjedi za film „O tIJelu i duši" (Testről és lélekről), a ako tome dodamo da je Srebrnog medvJeda uzela Agnješka Holand iz Poljske, isto kao i rumunska montažerka Dana Bunesku, onda je više nego jasno da su u Berlinu ove godine trijumfovale žene iz centralne i istočne Evrope.

Žena koja ne želi da bude samo baka

Filmovi iz tog regiona u poslednjih nekoliko godina nisu bili pretjerano prisutni na međunarodnim festivalima. A žene-rediteljke iz tih zemalja – to je tek posebna priča. Sigurno je da one mnogo teže uspijevaju da se probiju od svojih muških kolega. Zbog toga je važno što festivali, kao recimo ovogodišnji u Vizbadenu, imaju u fokusu baš tu grupu autora.

I zato je sasvim prirodno što je srijedu 26. aprila, sedamnaesti po redu filmski festival goEast (26.4-2.5.) otvoren djelom koje potpisuju Nana i Simon: „Moja srećna porodica" (Meine glückliche Familie). Iza tog filma stoje gruzijska rediteljka Nana Ekvtimišvili i njena njemačka koleginica Simon Gros. To je priča o jednoj starijoj ženi, majci dvoje odrasle djece koja želi da ode iz porodičnog doma. Četiri generacije žive pod istim krovom – to je za tu ženu previše. Ona još uvijek želi nešto od života i sebe ne doživljava samo kao baku.

Mirjana Karanović u dvostrukoj ulozi

U takmičarskoj konkurenciji u Vizbadenu ove godine je šest dokumentarnih i deset igranih filmova. Među njima je i film srpskog reditelja Bojana Vuletića „Rekvijem za gospođu J." (premijerno prikazan na Berlinalu) u kome glavnu ulogu tumači Mirjana Karanović. Ona je inače ove godine u Vizbadenu u dvostrukoj ulozi – i kao glumica, ali i kao rediteljka. Njen film „Dobra žena" prikazuje se u sekciji „goEast Gurus".

Na festivalu će biti prikazan i film „Dnevnik mašinovođe" Miloša Radovića u sekciji „Highlights", a od filmova iz regiona, u takmičarskom delu biće prikazana i dva filma iz Hrvatske, „Kino Otok" Ivana Ramljaka i „Ne gledaj mi u Pijat" Hane Jušić.

Filmski univerzum Marte Mesaroš

Posebnu čast ovogodišnjoj smotri u Vizbadenu ukazaće „Grande dama" mađarskog filma – 85-godišnjoj rediteljki Marti Mesaroš biće priređen omaž na festivalu goEast.

Marta Mesaroš, rođena je 1931. godine, a od 1954. uradila je više od 60 filmova. Već i sama njena životna priča mogao bi da bude scenario za film. Kada je imala pet godina, njeni roditelji preselili su se u Sovjetski savez. Otac joj je nestao u Staljinovim čistkama, a njena majka umrla ubrzo nakon toga u moskovskoj bolnici.

Žena koja ju je usvojila vratila se sa njom 1947. u Mađarsku. Počela je da snima filmove odmah nakon završenih studija u Moskvi – najprije dokumentarne, a zatim i igrane. Za svoja djela više puta je nagrađivana, između ostalog i Zlatnim medvjedom 1975. na Berlinalu.