Senzacija: od ćelija kože stvoren ljudski embrij

Kalifornijskom liječničkom timu, okupljenom oko Andrew French-a, uspjelo je da klonira embrionalne ćelije i dobije ljudski embrio. Nakon što se stišala bura, izazvana ovim senzacionalnim uspjehom, šefu cijelog projekta postavljeno je pitanje, zbog čega je to potrebno. Andrew French je odgovorio: "Naš cilj je, stvoriti embrionalne ćelije, koje će odgovarati ćelijama kože, kako bi bile podesne za transplantaciju kože i organa."

Istom postupkom, kojom je klonirana ovca Doly nastao je ljudski embrio. Ono što je kod životinja odavno moguće, pokazalo se kod ljudi puno komplikovanijim. Kalifornijski istraživački tim primjenio je 29 jajčanih ćelija, koje su tri mlade žene poklonile Institutu, što je veoma važno, ako se ima u vidu cijela diskusija o moralnoj opravdanosti kloniranja ljudskih embrionalnih ćelija. Ali šta se tačno dešava prilikom kloniranja? Andrew French pojašnjava: "Najprije uzimamo ćelije kože. To znači da se donatoru odreže jedan do dva milimetra kože. Ove ćelije se potom uzgajaju. U jednoj posudi bude ih na milione. S druge strane imamo donirane jajčane ćelije. Takvoj ćeliji oduzmemo njeno jezgro i zamijenimo ga ćelijama kože. Tako se jajčana ćelija razvija u embrio i dostigne stadij takozvane blastociste. To izgleda kao loptasto tkivo, iz kojeg onda vadimo embrionalne ćelije."

Gdje je moralna opravdanost?

Američki istraživači potom su dokazali da je nasljedni materijal identičan sa ćelijama kože. Ali tu počinje debata o moralnoj opravdanosti jednog ovakvog čina. S jedne strane iz embrija može nastati novo ljudsko biće, i to identična kopija davaoca ćelija kože. Ali ko su, pravno gledano, njegovi roditelji? I kakva je opasnost od oštećenja? U njemačkoj je situacija jasna. Kloniranje ljudskih embrionalnih ćelija je zabranjeno. U suprotnom, prijeti kazna zatvora od pet godina. No, za naučnika Andrew Frencha u cijeloj diskusiji preovladavaju pozitivni aspekti: "Naš cilj je stvoriti embrionalne ćelije za tzv. regenerativnu medicinu. Njima možemo uspješno zamijeniti oštećeno tkivo. Tim proje, što nakon tranplantacije sa genetski identičnim ćelijama, nisu potrebni lijekovi za sprječavanje odbacivanja stranog tkiva."