Od seoske proslave do privrednog čuda - njemački vašari

Vašari u Njemačkoj imaju dugu tradiciju. Stari su kao i prve crkve. Sve je počelo još u 9. vijeka, osveštavanjem prvih crkava. Potiču iz vremena kada su godišnjice blagoslova novosagrađene seoske crkve, postale svjetovni praznik. Godišnjice su se počele obilježavati uz narodna veselja, a tokom 12. vijeka prerasle su u zabave za široke narodne mase. Centralnu ulogu dobili su trgovci, akrobate i glumci.

Za vrijeme vašara, seljaci nisu obrađivali njive, radnici se nisu pojavljivali u fabrikama. Bila je to jedna vrsta godišnjeg odmora. Porodice su posjećivale jedni druge, pripremala su se svečana jela, pospremali su se domovi. U 18. vijeku bilo je čak uobičajeno da kuće za vrijeme vašara dobiju novu fasadu.

Za seosko stanovništvo vašar je bio jedina mogućnost za odlazak na ples. Plesalo se na seoskim centralnim trgovima, a od 19. vijeka i u dvoranama. Vašar je za mlade slobodne momke i djevojke bio jedinstvena prilika za sklapanje novih poznanstava.

Vašari u koraku sa vremenom

Vašari su služili za odmor, porodične skupove i njegovanje etno tradicije. Stotinama godina praćeni su predstavama akrobata i žonglera, neobičnih ljudi, životinja i objekata. U atrakcije su se, na primjer, u 16. i 17. vijeku ubrajali divovi, patuljci, takozvani „panj-ljudi“ bez ekstremiteta ili ljudi sa tjelesnim anomalijama, poput sijamskih blizanaca. U centru pažnje stajali su tada i ljudi sa tetovažama, gutači vatre ili oni koji su mogli da progutaju komade stakla i manje životinje. Vašari su nerijetko imali i pedagoški-obrazovni karakter. Širokoj javnosti predstavljane su nove tehnološke inovacije. Tako su 1896. godine na njemačkim vašarima prikazane prve kino predstave.

Posjetioci su prvih stotina godina mogli samo da prate vašarske predstave, a od 19. vijeka počinje i njihovo aktivno učešće u vašaru. To je značilo da više nisu bili samo puki posmatrači, mogli su da se voze na ringišpilu, da se ljuljaju, da kuglaju ili da gađaju iz vazdušne puške. Najbolji streljači osvajali su i poneku skromnu nagradu. Tehničkim napretkom i industrijalizacijom, i vašarska oprema krenula je u korak sa vremenom.

Veće, više i brže – bila je vašarska deviza, koja je zaživjela u 20. vijeku, a traje i danas. Klasišne postavke sve su rjeđe, zamjenjuju ih moderniji uređaji koji lede krv u venama i podižu adrenalin.

Vašari za Bonarte život znače

Vašar je u venama i Kristijana Bonarta otkako je rođen. Sa 14 godina počeo je da radi sa ocem, od kojeg je kasnije naslijedio kompletnu opremu za autoskutere. Sa svojom velikom vašarskom porodicom, putuje od mjesta do mjesta. Živahnim izrekama vrbuje vašarske posjetioce da provozaju nekoliko krugova u njegovim autoskuterima.

"Kao dijeta sam naučio da rukujem sa mikrofonom. Od 14. godine sjedim u kabini, i ono što mi padne na pamet, to i brljezgam u mikrofon. Sve to fercera samo od sebe", opušteno priča Kristijan Bonart.

Evro po evro - milion

To što rječiti vlasnici kioska za brzu hranu i uređaja iz vozno-zabavnog parka, vješto animiraju posjetioce vašara na kupovinu karte ili nagradnog loza, ne ide samo njima u prilog. Vašari u Njemačkoj stotinama godina nemaju samo tradicionalnu simboliku, sve je bitnija i njihova ekonomska isplativost. Samo u 2002. godini, zabilježeno je 178 miliona vašarskih posjeta, tokom kojih je svaki posjetilac potrošio prosječno 22 evra.