Neizvjesnost drugog poluvremena u Srbiji

U prvim rutinskim izjavama za javnost se takođe izražava očekivanje da će nova, kompetentna i proevropska vlada biti brzo formirana, te da će ranije postavljeni uslovi uključujući i punu saradnju s Haškim tribunalom biti ispunjeni. Za uzvrat, Evropska unija bi ispunila svoja ranija obećanja u vezi s punom primjenom Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, ukidanjem viznih ograničenja za sve građane Srbije i povećanjem fondova bespovratne pomoći za povezivanje srbijanske infrastrukturne mreže sa Transevropskom mrežom drumskih, vodenih i željezničkih saobraćajnica.

Uoči izbora, EU je takođe najavila spremnost da sa Beogradom pregovara i o dodjeli statusa kandidata za punopravno članstvo ukoliko bi Srbiju vodila proevropska vlada koja bi bila u stanju ispuniti neophodne uslove za to, uključujući i takozvane ’kopenhagenške kriterije’ iz 1993. godine, po kojima bi svaka buduća članica EU morala imati stabilne državne institucije koje su u stanju garantovati demokratiju, pravnu državu, zaštitu manjina i politički pluralizam; koja je u stanju garantovati funkcionalnu tržišnu ekonomiju; koja je sposobna da na sebe preuzme prava i obaveze koje proizilaze iz zajedničkih tekovina Evropske unije; te koja je spremna da preuzme političke ciljeve ekonomske i monetarne unije.

Koliko god, međutim, prvo poluvrijeme vanrednih parlamentarnih izbora u Srbiji bilo ohrabrujuće, isto toliko se na drugo poluvrijeme u Briselu gleda s oprezom.

Glavobolje tek predstoje: kako i skim formirati vladu?

U diplomatskim krugovima bliskim Evropskoj komisiji i predsjedništvu Evropske unije u Briselu, ističe se da je ubjedljiva izborna pobjeda proevropskih demokratskih snaga „još jedna sjajna pobjeda za budućnost Srbije“, ali i da „tek naredne sedmice treba da pokažu da li je politička odlučnost demokratskih lidera dovoljna da bi sjani izborni rezultati bili pretočeni u efikasan instrument upravljanja zemljom“. U evropskim analitičkim krugovima takođe se izražava doza skeptičnosti kada je u pitanju brzina formiranja bilo kakve, a pogotovo proevropske vlade. U evropskoj direkciji Međunarodne krizne grupe u Briselu se ukazuje na ustavnu mogućnost da vlada Srbije ne bude formirana čak prije septembra, što bi u skladu s važećim ustavnim rješenjem, omogućilo sadašnjem tehničkom premijeru i od juče najvećem izbornom gubitniku, Vojislavu Koštunici, da sve do tada bude „čuvar“ dosadašnje politike Srbije, uključujući i njegov stav prema Kosovu i negativistički prema evro-atlantskim integracijama. Iako su izbori završeni, a rezultati poznati – sudbina Srbije je od nedjelje postala još većom nepoznanicom nego prije uzbora.