Lakše u Evropu - vizne olakšice osjetili i građani BiH

Ova inicijativa se podudara sa dobrim raspoloženjem zvaničnog Brisela da se nakon trinaest godina od rata u BiH građanima ove zemlje konačno otvore vrata evropskih zemalja. Potrebno je da se shvati da kada bi se i 4 miliona stanovnika BiH, hipotetički, svi do posljednjeg iselili, ne bi mogli ugroziti egzistenciju oko pola milijarde stanovnika EU.

Ministrova inicijativa, međutim, kasni tačno dva mjeseca. I to od kako je vlada Srbije u ostavci uspjela 7. maja ove godine isposlovati kod 50 posto članica Evropske unije da listu povlaštenih građanja, koji nisu obavezni da plaćaju vizne takse, proširi na još nekoliko kategorija. Akcenat se stavlja na mlade koji nisu stariji od 25 godina i na građane koji imaju bliske rođake u inostranstvu.

Jeftinije prema Evropi

Sporazumom o viznim olakšicama između EU i BiH, koji je potpisan 19. decembra prošle godine, a koji je stupio na snagu 1. januara ove godine, omogućene su značajne proceduralne olakšice pri dobijanju vize za sve građane BiH. Cijena administrativnih troškova je sa 60 eura po vizi smanjena na 35 eura, a veliki broj “specifičnih kategorija građana“ je oslobođen od plaćanja administrativnih troškova. U obrazloženju takve odluke Evropske komisije je tada navela da je cilj ovakvih mjera “da se evropska perspektiva građanima BiH učini što opipljivijom”.

Među povlaštenim kategorijama bh. građana koji su od 1. januara dobili pravo na besplatne vize su: rođaci osoba koje žive na teritoriji EU, članovi zvaničnih delegacija, đaci i studenti, osobe kojima se utvrdi neophodnost njihovog puta po humanitarnom osnovu, te mnoge druge kategorije građana, koje iz sličnih razloga namjeravaju boraviti na teritoriji zemalja članica Šengenske zone.

BiH na korak do bezviznog režima

Zvanični predstavnici Evropske komisije su potvrdili za Radio Deutsche Welle da u izuzetnim i pojedinačnim slučajevima, diplomatske misije i konzulati zemalja EU imaju pravo da i druge kategorije građana oslobode od plaćanja vize ili da smanje cijenu njenog koštanja.

Utoliko, najnovija inicijativa bosansko-hercegovačkog šefa diplomatije Alkalaja, iako je zakasnila u odnosu na Srbiju, ima osnova samo ukoliko se u njenu realizaciju bude uključilo i Vijeće ministara. Ono bi trebalo da bude garant za provedbu Mape puta o liberalizaciji viza. Takođe, neophodno je da na terenu, u svakoj zemlji EU, diplomatska predstavništva BiH budu aktivnija i na ovom planu.

Ublažavanje viznog režima i eventualno proširivanje liste korisnika besplatne vize trebalo bi da bude samo pomoćno sredstvo i prvi korak ka konačnom bezviznom režimu. Pregovori sa BiH su o tim kriterijima zvanično otvoreni 26. maja u Briselu. BiH je svoju Mapu puta preuzela početkom juna u Sarajevu, a tehnički pregovori o liberalizaciji viznog režima na nivou eksperata, nastavljaju se upravo ovog utorka u Briselu.