Javier Solana dobio medalju za mir

Moskva, Washington ili Jurusalem: Javier Solana je stalni gost u svjetskim centrima moći ili pak u kriznim područjima. Kao šef evropske diplomatije Solana najčešće zastupa višeglasni hor članica Evropske unije po pitanjima vanjske politike. S obzirom da on nema veliki budžet niti su mu na raspolaganju neki drugi instrumenti moći, ovaj rodjeni Španjolac je prinudjen da se koristi snagom riječi kao što je to na primjer bilo u vrijeme Libanonskog rata kada je rekao:

"Pozivam sve učesnike, kao i one koji imaju mogućnost da utiču na situaciju, da zaustave nasilje u Libanonu. I to odmah!"

Konflikt na Bliskom Istoku inače predstavlja za Javiera Solanu najvažniji te istovremeno i najteži dosije. Solana važi za duhovnog oca upravo ponovno reaktiviranog bliskoistočnog kvarteta te mirovnog plana odnosno “Mape puta” za Izraelce i Palestince. U ime Evropske unije on je prisutan i u pregovorima oko Irana, u kojima je iznova indirektno kritizirao stav Amerike u postojećem sporu:

"Moram Vam saopštiti da za nas Evropljane na stolu ne postoji nikakva vojna opcija."

Šef diplomatije nije baš uvijek u prilici da na tas vage ubaci jedan jedinstveni glas Evrope. Suprotno od Evropske komisije, ovaj evropski maratonac se na primjer bori za prijem Ukrajine u Evropsku uniju. Tokom njegove diplomatije kada je riječ o Iranu, bio je prinudjen da otrpi ne baš tako ugodne komplimente.

Tako je ministrica vanjskih poslova Velike Britanije, Margaret Beckett kazala:

"Mi se zahvaljujemo Solani za njegov neumorni angažman da pronadje izlaz iz ove krize. Sada smo medjutim razočarani da Iran nije pristao da prekine sa radom na obogaćivanju Urana, kao što je od njega tražila Medjunarodna agencija za atomsku energiju, tako da smo mi dovedeni u situaciju da ovo pitanje proslijedimo Vijeću sigurnosti."

Više od sedam godina radi Javier Solana svoj trenutni posao kojeg je takodjer brusio i kao španski ministar vanjskih poslova u socijalističkoj vladi Felipe Gonzalesa. 1995. je dobio poziv iz Brüssela, gdje je četiri godine radio kao generalni sekretar NATO-saveza.

Promatrači ovog inače 64-godišnjeg fizičara čvrste tijelesne konstitucije opisuju kao trezvenog pragmatičara. Solana je za NATO-savez organizirao kosovski rat u proljeće 1999. No ovom unuku jednog poznatog španskog diplomate će ipak kruna njegove političke karijere ostati uskraćena: Naime gasi se funkcija evropskog ministra vanjskih poslova i to zbog neuspjeha nakon neizglasavanja zajedničkog evropskog ustava.

Kao "potajni" ministar vanjskih poslova Evropske unije Solana je često bio kritiziran: Kako tvrdi Evropski parlament, on je u medjuvremenu svojoj funkciji pridodao dosta moći. Druga pak kritika se odnosi na njegov rukovodeći stil. No Aachenska direkcija za dodjelu poznate “Karlove nagrade”, prepoznala je u Javieru Solani jednog "velikog evropskog radnika" i 17. Maja će mu odati počast upravo dodjelom ove najznačajnije evropske nagrade.