Istraživanje bez granica u Njemačkoj

Za istraživače i naučnike iz inostranstva nikad nije bilo naročito lako da nađu svoje mjesto u Njemačkoj. To važi i za građane Evropske unije, ali i za takozvani treći svijet, odnosno građane zemalja van evropskog privrednog sistema. Ipak, oko osam posto svih naučnika na njemačkim univerzitetima su stranci, među njima je oko 2.000 profesora.

Više istraživača ide u Njemačku

Broj stranih naučnika na njemačkim univerzitetima posljednjih godina stalno raste, prema podacima Njemačke službe za akademsku razmjenu – DAAD. U 2005. godini između Alpa i Sjevernog mora živjelo je oko 20.000 stranih istraživača, a samo četiri godine kasnije – taj broj je porastao na oko 30 hiljada. Takav rast, prvenstveno u broju naučnih radnika iz takozvanog trećeg svijeta, omogućio je, prije svega, novi zakon o doseljenicima donesen 2007. godine.

Naučnici iz zemalja trećeg svijeta sada mnogo lakše nalaze radno mjesto na kome se mogu baviti istraživanjem. Prije reforme zakona, bila im je neophodna dozvola boravka u svrhu zaposlenja u Njemačkoj. A svaku tu dozvolu morali su posebno potvrditi Njemački zavod za zapošljavanje i Služba za strance. Prema novom zakonu, istraživačima je sada potrebna samo dozvola boravka u svrhu istraživanja, a dobijanje te dozvole mnogo je jednostavnije. Uslov je da strani istraživači imaju zvaničan sporazum o svom projektu istraživanja sa priznatom institucijom u Njemačkoj.

Lakše povezivanje

Sa takvom dozvolom istraživači u Njemačkoj mogu raditi van Univerziteta, ali i predavati na fakultetima. Više ne važi pravilo da strani naučni radnik može dobiti zaposlenje jedino ako ne postoji adekvatan kandidat u Njemačkoj ili zemljama EU.

Doduše, za dozvolu boravka neophodno je da istraživač ima određen nivo prihoda. To na zapadu Njemačke znači plaću preko 1.750 eura neto mjesečno i oko 1.500 na istoku.

Nove mogućnosti za doktorante

Novi propisi odgovaraju i budućim doktorima nauka, ukoliko rade disertaciju u okviru naučnog istraživanja i zbog toga se nalaze na priznatoj istraživačkoj instituciji u Njemačkoj.

Naučni radnik koji ima pravo boravka u drugim zemljama EU, mora dobiti vizu za duže boravke, i dozvolu boravka, da bi proveo dio svog istraživanja u Njemačkoj. Naučnici kojima je potrebna viza za putovanje u Njemačku, moraju je preuzeti u diplomatskim predstavništvima u svojoj zemlji. Za dozvolu boravka odgovorna je Kancelarija za strance u čijoj je nadležnosti istraživačka institucija u Njemačkoj.

Strani naučnici mogu za vrijeme svog boravka dovesti i bračnog druga i djecu (do 16 godina), koji dobijaju isti pravni status. To znači, i bračni drug može raditi u Njemačkoj – i kao zaposlen, a i samostalno.

Autor: Nenad Kreizer

Odgovorni urednik: Mehmed Smajić