Igra brojeva u Savjetu Evropske unije: Novi stari antagonizmi između “stare” i “nove” Evrope?

Poljaci u zadnje vrijeme idu čitavoj Evropi pomalo na živce, a Njemačkoj najviše. A razlog je to što Poljaci žele novi sistem raspodjele glasova u Ministarskom savjetu EU i to prema metodi računanja kvadratnog korjena. Nerviraju i zbog toga što time rizikuju propast evropskog samita jer su, kako se čini, spremni za njihov kvadratni korijen mnogo toga staviti na kocku. Za staru Evropu, to je ipak malo previše. Ali greška je misliti da su samo premijer i njegov brat blizanac, predsjednik države, ili prijatelji i kolege iz vladajuće partije Pravo i pravda, spremni umrijeti za njihov kvadratni korijen. Njih podržavaju u tome oba manja koaliciona partnera i najveće opozicione partije ”Građanska platforma”, koja je inače blizak partner njemačkim vladajućim konzervativcima.

Igru kvadratnih brojeva odbija samo liberalni SLD. To su bivši komunisti koji su se pretvorili u socijal demokrate kada je u Poljskoj uvedena demokratija. Njihova uzdržanost je razumljiva. Kada su oni bili na vlasti, Poljska je postala članica EU. Kada bi i oni prihvatili igru kvadratnih korjena, bili bi smatrani u najmanju ruku neuvjerljivim. Poljaci se čude i iznenađeni su da ih većina Evropljana smatra kočničarima i uništavačima evropske ideje. Žale se da su izolovani, i da donedavno niko nije želio ni primiti na znanje da se razmotri neki drugi model glasanja. Oni osjećaju da u pitanjima vezanima za dvostruku većinu i ugovor o evropskom ustavu nisu sami. Dobijaju glasnu podršku iz Češke i malo tišu iz Slovačke i Litve. Francuski predsjednik Sarkozi i španski premijer Zapatero signalizuju barem razumijevanje za poljski stav. Ono što najviše uzrujava poljsku političku klasu je neprincipijelnost njemačkih političara, najviše njemačkih parlamentaraca. Niko od njih nije bio toliko hrabar kada je trebalo kritikovati stavove Britanaca o evropskom ustavu. Hrabrost je dosegla samo do Poljske. Njemački demokrate male idalje tretiraju drugačije nego velike.

Ali ipak bi i Poljaci, pogotovo braća blizanci i njihova partija, trebali priznati da evropske poslove miješaju sa poljskim lokalnim izborima. Premijer Kacinski voli biti glasan, i zbog toga je i objavio njegovu spremnost da je za kvadratni broj spreman umrijeti i staviti veto na evropskom samitu. Iako je poruka adresirana na Evropu, poslana je ipak poljskim biračima. Tako se patrijotskim biračima pokazuje čvrstoća prema Evropi. Poljski hrabri vitezovi bi ipak trebali malo više naučiti o konsultacijama i diplomatiji.

Ali evropske velike države moraju shvatiti da se Evropa sastoji od 27 članica od kojih su većina manje zemlje. Nekadašnji njemačko francuski motor već duže vremene ne funkcioniše a metoda ”basta”, omiljena riječ bivšeg kancelara Šredera, se više ne može primijenjivati. Kancelarka Merkel to dobro zna i uz sebe drži sve one koji to žele. I Poljake kada nisu spremni umirati