Helmut Kol je bio kancelar njemačkog i evropskog ujedinjenja. Šesnaest godina je bio na čelu Njemačke, četvrt vijeka na čelu Hrišćansko-demokratske unije (CDU) – samo ta dva podatka pokazuju nevjerovatnu izdržljivost, zapanjujuću probojnost, gvozdenu volju da se bude na vlasti, ali i demokratski uspjeh na izborima. Četiri puta je potvrđivan na mjestu kancelara i to je impresivno životno djelo.
Legendaran je bio instinkt ovog, kako se činilo, vječnog šefa CDU za dešavanja u redovima sopstvene partije, kao i njegovo nepovjerenje prema kritičkim strujama. Kada se 1989. na partijskom kongresu u Bremenu borio da politički preživi, kao poručen je stigao pad Gvozdene zavjese. Tada je Kol iskoristio šansu koju je pad komunističke diktature značio za Njemačku i njega lično. Ispisao je istoriju. Iskoristio je priliku kakva se jednom dobija. Tih mjeseci je Kol postao – državnik.
Nema sumnje: Helmut Kol je kancelar njemačkog jedinstva. Bio je političar koji se izdigao iznad oklijevanja, strahova i uzdržanosti u Njemačkoj i van nje, političar koji je od novembra 1989. odlučno težio ponovnom ujedinjenju Njemačke što je konačno i postigao 3. oktobra 1990. Pokazao je politički – istorijski! – instinkt za momenat. Stoga je u očima mnogih postao Bizmark dvadesetog vijeka.
Helmut Kol međutim nije bio samo njemački patriota koji je zgrabio poklon istorijskih turbulencija na istoku Evrope. Dugogodišnji kancelar je bio i ubjeđeni Evropljanin. Političar koji se tokom 16 godina na čelu Njemačke na nebrojenim evropskim samitima uvijek zalagao za sve dublje jedinstvo Evrope. To je važilo za bivšu Evropsku zajednicu, za Evropsku uniju, za perspektivu zemalja srednje i istočne Evrope za pristup EU, što se konačno ostvarilo 2004. godine.
Helmut Kol je bio i jedan od osnivača evropske valute, što potcrtava njegov značaj kao evropskog državnika. Jer razmišljao je u velikim istorijskim kategorijama i shvatio da samo odricanje od jake njemačke marke i uvođenje zajedničke valute mogu da pomognu da se u Francuskoj, Velikoj Britaniji i drugdje prevaziđu moguće uzdržanosti. Ispravna odluka, koja je učinila ujedinjenje Starog kontinenta nepovratnim procesom.
Helmut Kol je bio državnik. Bio je političar koji je istovremeno simbolizovao ujedinjenje Njemačke i Evrope. Čovjek velike postojanosti koji je sprovodio ono što je smatrao ispravnim. Uprkos brojnim kritikama u Njemačkoj, to ga je činilo političarem velikog kalibra, posebno poštovanim, prije svega u inostranstvu.