Evropa bez političke volje za Balkan

U situaciji kada je ekonomska kriza u Evropi u punom jeku i kad se tome pridoda već postojeći “zamor proširenja”, kao i pitanje ratifikacije Lisabonskog ugovora koji, pored Irske, mora da preskoči Poljsku, Češku, a u slučaju pada Vlade Gordona Brauna (Brown) i stepenicu Velike Britanije, mali su izgledi da na jesen dođe do najavljenog zamaha u procesu koji bi Zapadni Balkan vodio ka članstvu u EU. Pored toga, puno izgovora, kao i nedostatak političke volje unutar EU-a, razlozi su za zastoj i blokadu evrointegracija Zapadnog Balkana, smatra stručnjak STRATFOR-a, Marko Papić.

Da žele, Sloveniji bi rekli da drugačije razgovara sa Hrvatskom

“Problem je što u ovom trenutku nema političke volje u EU-u. Da ima te volje svi problemi koji sad postoje bili bi nebitni,“ kaže Papić i dodaje: „Da ima političke volje, Sloveniji bi se reklo da drugačije razgovara sa Hrvatskom. Da ima političke volje evropska 27-ica bi mogla nešto da kažu i Grčkoj u vezi Makedonije, ali i Holandiji kada je u pitanju Srbija. Ako postoji samo politički razlog blokiranja hrvatske ili srpske aplikacije, onda bi mogla da se napravi i kontra-politička volja. Do toga nije došlo, a ostale zemlje članice Unije koriste holandski i slovenački stav kao izgovor za usporavanje integracija Zapadnog Balkana.”

U posljednjem izvještaju STRATFOR-a, koji se bavi pitanjem proširenja EU-a, stoji i to da “prozapadna vlada u Beogradu najvjerovatnije ne zna gdje se kriju ili kako da nađe” preostala dva haška optuženika.

BiH je za EU Pandorina kutija

U EU-u sada postoje neslaganja i oko toga kojim redoslijedom bi trebalo pristupiti eventualnom proširenju. U pitanju nisu emocije, već interesi, bilo ekonomski ili političko bezbjednosni. Tako se Austrija i Italija zalažu za kandidature Hrvatske i Srbije, jer bi željele da prvenstveno srede situaciju u sopstvenom komšiluku.

Na tapetu je i kandidatura Islanda, koji ima podršku nordijskih zemalja, a i sam je već jednom nogom u EU, kako zbog jedinstvenog ekonomskog tržišta sa EU, tako i zbog članstva u Šengen zoni. Sa druge strane, kad je riječ o BiH, to je prema mišljenju Marka Papića iz STRATFOR-a, “pandorina kutija” za EU.

Amerikanci upozoravaju: zamrznuti Balkan bi se mogao užariti

A “pandorina kutija” na Zapadnom Balkanu može se ponovo otvoriti, upozorili su Amerikanci Evropljane. Iako se Balkan uopšte ne nalazi među prioritetima američke administracije, ni sadašnje, kao ni prethodne, posjeta potpredsjednika Bajdena (Joe Biden) tom regionu bila je svojevrsna poruka Evropi da se gubljenjem evropske perspektive za Zapadni Balkan, ponovo može otvoriti “zamrznuti problem”.

Papić objašnjava: “Za EU političko bezbjednosna situacija ne može da se sredi bez konkretnog ulaska Zapadnog Balkana u EU. Analize STRATFOR-a ukazuju na to da je razlog što ovih godina nije bilo bezbjednosnih problema na Balkanu bila upravo evropska perspektiva tog regiona.. Onog momenta kad ta perspektiva postane prazna priča, Evropa će možda morati da se opet suoči sa problemima na Balkanu koji su još uvijek zamrznuti.”

Gdje je krizama kraj?

Dokle god traje ekonomska kriza, u Evropi neće biti bitnijih pomjeranja Zapadnog Balkana ka članstvu u Uniji, smatraju u STRATFOR-u. Prema njihovim informacijama kriza u Zapadnoj Evropi bi mogla da potraje i nakon 2010. godine, odnosno 2011. kad je u pitanju Centralna Evropa. To znači da bi Hrvatska mogla da očekuje članstvo tek posle 2013. godine. Kakva će, potom, biti sudbina pristupanja ostataka Zapadnog Balkana EU-u – to još niko ne može da predvidi.

Autorica: Marina Maksimović

Odg. urednica: Marina Martinović