EU, srećan ti rođendan!

„Deveti maj je rođendan Evrope. Danas obilježavamo 61-u godišnjicu početka naše velike evropske avanture. Po završetku Drugog svjetskog rata, na poprištu velike bitke, Evropa se ponovo izgradila i postala sinonim za mir i prosperitet“. Ovim riječima je predsjednik Saveta EU, Herman van Rompej, ove godine čestitao Dan Evrope.

Deveti maj je 1985. godine na Milanskom samitu lidera EU prihvaćen za zvanični „Dan Evrope“, kao sjećanje na 9. maj 1950. godine, kada je francuski ministar spoljnih poslova, Robert Šuman, pozvao Francusku, Njemačku i druge evropske zemlje da udruže svoje industrije uglja i čelika „u prvu konkretnu osnovu Evropske federacije.“

Godinu dana kasnije, ugovorom koji su u Parizu potpisali predstavnici Francuske, Zapadne Njemačke, Italije, Belgije, Luksemburga i Holandije, rođena je Evropska zajednica za ugalj i čelik. Tako su zemlje koje su donedavno bile na suprotnim stranama razarajućeg ratnog sukoba počele stvaranje ujedinjenog i slobodnog prostora, na kome danas živi 500 milona građana dijeleći iste vrijednosti.

Izazovi i očekivanja

EU danas obuhvata 27 zemalja članica, ima standardizovane zakone koji omogućavaju slobodan protok ljudi, robe, kapitala i usluga. Istovremeno, zemlje članice imaju zajedničku spolju i bezbijednosnu politiku, dok njih 17 dijele i zajedničku valutu - euro.

Proslavljajući 9-ti maj EU je suočena i sa velikim izazovima. Sa jedne strane, i pored znakova oporavka od ekonomske krize, za koje u Briselu kažu da su „jači od očekivanih“, nekoliko zemalja članica i dalje posrće pod teretom dužničkih kriza, dovodeći tako u opasnost svoje članstvo u eurozoni, ali i zajedničku valutu. Još jedno od evropskih dostigunuća, slobodna zona kretanje, „Šengenski prostor“, preispituje se posljednjih dana, usljed pojačanog priliva migranata u Evropu. Tako se razmatra i mogućnost ponovnog uvođernja pasoških kontrola unutar Unije.

Na međunarodnom nivou EU je u ovom trenutku u velikoj mjeri okrenuta događajima u arapskom svijetu i pokušaju da obezbijedi mirnu tranziciju i dugoročan prosperitet u tim zemljama. Ipak, u svim ovim izazovima, kao i razlikama koje neminovno postoje među evropskom 27-com, EU i dalje nastoji da govori „jednim glasom“.

Predsjednik Savjeta EU, Van Rompej u svojoj čestitki povodom „Dana Evrope“ dodaje: „Ja sam ubijeđen da EU može da odgovori na ove izazove. Kao i svi veliki projekti, to se ne može dogoditi odjednom. Zato ću ponoviti riječi koje je Robert Šuman izgovorio 9. 5. 1950. godine: “Evropa se neće izgraditi odjednom niti prema jednom planu. Ona će se graditi kroz konkretna dostignuća, koja će prvo stvoriti solidarnost“ “

Dobrodošli u evropske institucije

Kao i svake godine „Dan Evrope“ obilježava se širom evropskog kontinenta. U sjedištu EU, u Briselu, već tradicionalo održava se „Otvoreni dan“, kada sve značajnije evropske institucije otvaraju svoja vrata za posjetioce. Ove godine su građani u zgradi Savjeta mogli da se pozdrave sa predsjednikom Saveta EU, Van Rompejem, da se informišu o evropskim projektima i misijama, kao i da slušaju mađarske temburice, tradicionalnu muziku zemlje koja trenutno predsjedava EU. U srcu Evropske komisije, u zgradi Berlamon, bilo je moguće obići mjesto gdje se održavaju sastanci evropskih komesara, biti prevodilac Evropske komisije na jedan dan ili da provjerit svoje znanje o EU. I sve to uz gomilu plavo žutih balona.

Autor: Marina Maksimović

Odgovorni urednik: Mehmed Smajić