EU: Srbija ima problem u društvu

Evropski zvaničnici sa žaljenjem su primili vijest o ponovnoj zabrani Parade ponosa u Beogradu. Ocjenjuje se da se time dovodi u pitanje vladavina prava u Srbiji, odnosno spremnost srpskih vlasti da garantuju osnovna ljudska prava svih svojih građana. Upravo je stabilnost institucija koje osiguravaju demokratiju, pravnu državu, poštovanje ljudskih prava i manjina, navedeno kao jedno od kopenhagenških kriterijuma, odnosno kriterijuma za pridruživanje EU.

“Komesar za proširenje Štefan File traži od zemalja kandidata za članstvo da u potpunosti prihvate takve vrijednosti koje se nalaze i u samom temelju EU. Komesar osuđuje zastrašivanja i prijetnje ekstremističkih organizacija u Srbiji upućene organizatorima Parade i žali što su one i njihova procjena bile razlog otkazivanja Parade zbog bezbjednosnih uslova”, izjavo je Peter Stano, portparol komesara za proširenje.

Pitanje bezbjednosti ili političke volje

U Briselu, koji je do posljednjeg trenutka slao poruke ohrabrenja i podrške održavanju ovogodišnjeg Prajda u Beogradu, uz nadu da bi u subotu mogao da čestita Srbiji i njenim vlastima na položenom, kako kaže izvestilac za Srbiju u EP Jelko Kacin, “civilizacijskom izazovu”, danas se navodi da u Srbiji postoji i dalje “problem u društvu” gdje jedna grupa prijetnjom nasiljem može da onemogući ostvarivanje prava drugih. I dok premijer Srbije naglašava da se zabranom Prajda ne narušavaju prava već štite bezbjednost i životi, izvjestilac Evropskog parlameta za Srbiju drugačijeg je mišljenja: “Ja imam puno povjerenje u snage reda i policije. Oni mogu da obezbjede bilo koju utakmicu, a kamoli jednu šetnju u kojoj treba napraviti 970 koraka."

Prajd nije uslov, ali poštovanje ljudskih prava jeste

I dok među evropskim analitičarima ima onih koji podsjećaju na to da ako postoji stvarna opasnost od nemira zabrane, okupljanja mogu biti opravdana. Evropski zvaničnici ocjenjuju da se ne smije dozvoliti onima koji promovišu nasilje da uspiju u tome. “Komesar za proširenje očekuje da srpske vlasti istraže ove prijetnje i krivce izvedu pred lice pravde. Posebno se zahtijeva od srpskih vlasti da omoguće da se pravo slobode okupljanja i izražavanja u potpunosti poštuje i da se svaki budući mirni skup održi”, kaže Stano.

Iako u Briselu naglašavaju da Parada ponosa nije uslov za nove korake na putu Srbije ka EU, u Evropskoj komisiji dodaju da će za nekoliko dana izaći i sa godišnjim izvještajem o napretku Srbije u procesu evrointegracija i da će u tom dokumentu biti odgovoreno na “sva pitanja”.

Autorka: Marina Maksimović

Odgovorna urednica: Marina Martinović