Dogovorena pomoć Evrope Grčkoj

Neposredno pred početak sastanka lidera zemalja EU u Briselu, njemačka kancelarka Angela Merkel i francuski predsjednik Nikola Sarkozi postigli su dogovor kojim je predviđen evropski okvir za pomoć Grčkoj. Kasnije se tokom pauze sastanka lidera zemlja EU održao i vanredni sastanak 16 zemalja evrozone koje su podržale ovaj njemačko-francuski prijedlog. Predsjednik Savjeta EU-a, Herman van Rompej, zvanično je objavio detalje evropskog plana koji će se upotrebiti za spas grčke ekonomije:

„U pitanju je mehanizam koji se sastoji, sa jedne strane, od pomoći Međunarodnog monetarnog fonda, a sa druge strane tu su bilateralne pozajmice zemalja članica evrozone.To znači i da će većina finansija doći od evropske strane. To je dakle kombinovani mehanizam sa evropskom dominacijom.“

Naglašeno je također da će se mehanizam upotrijebiti samo u slučaju “kranje nužde“, kao i da će za njegovo pokretanje biti potrebna procjena evropskih institucija - Evropske komisije i Evropske centralne banke. O davanju samih zajmova odlučivaće jednoglasno zemlje evrozone.

MMF prvi put spašava članicu evrozone

Premijer Grčke, Jorgos Papandreu, pozdravio je ovakav plan svojih partnera iz EU-a, istakavši da je postignut dogovor ne samo za Grčku, već i za cijelu Evropu, koja je, prema Papandreuovom mišljenju, ovom odlukom postala jača. Da ova odluka doprinosi stabilizaciji Grčke, evrozone, ali i finansijske stabilnosti u svijetu smatra i predsjednik Saveta EU-a Hreman van Rompej, dok je predsjednik Evropske komisije, Žoze Manuel Barozo, u svemu našao i simboliku:

„Danas je 25 mart. Na taj dan je 1957. godine zvanično rođena evropska zajednica, a to je i nacionalni dan Grčke. Srećan sam da možemo ovako da obeležimo ovaj važan dan za Grčku i EU“.

Portugal i Španija „daleko“ od Grčke

I dok je Barozo posebno naglasio da se radi o rješenju „u okvirima evropske porodice“, kao i da je u pitanju „evropski pristup uz podršku MMF-a“, u slučaju da do angažmana ove međunarodne financijske institucije doista dođe to bi bilo prvi put od uvođenja evra da MMF, sa sjedištem u Vašingtonu, učestvuje u spašavanju članice evrozone. Evropski zvaničnici navode da bi princip finansiranja u slučaju primjene ovog plana bio na bazi dvije trećine učešća fondova evrozone i trećinskog dijela učešća MMF-a.

Čelnici Evropske unije i dalje se nadaju da aktiviranje ovakve pomoći Grčkoj nikada neće ni biti potrebna, kao i da će Grčka uspjeti da se sama izbori sa svojim dužničkom krizom uz političku podršku svojih evropskih partnera. Na pitanje da li je, posle izbijanja krize u Grčkoj sada „na redu“ Portugal, predsednik Saveta EU-a, Herman van Rompej, je izjavio da se stanje u toj zemlji ne može ni porediti sa Grčkom, dok je situacija u Španiji, prema njegovim rečima, još povoljnija.

Autorica: Marina Maksimović

Odg. ur.: Z. Arbutina