Amerikanci zlostavljali zatvorenike

Uz znanje i blagoslov tadašnje vlade pod vođstvom Džordža Buša, a nakon napada 11. septembra osmunjičeni za napade i saučesništva su bili mučeni. I to je „nesporno“, saopštila je u utorak (16.4.) istražna komisija sačinjena od predstavnika republikanaca i od demokrata. „Došli smo do žalosnog, ali neizbježnog zaključka, da su Sjedinjene Države u istrazi učinile nešto što jasno predstavlja mučenje“, kazala je nekadašnja poslanica u Kongresu, republikanka Asa Hačinson, koja je i predvodila komisiju zajedno sa demokratom Džejmsom Džonsom.

"Surovo, neljudski, ponižavajuće..."

Komisija je na 577 stranica detaljno opisala kako je prema zatvorenicima primjenjivana taktika ispitivanja koju su Sjedinjene Države oštro kritkovale, i nazivale zlostavljanjem, ali u drugim zemljama, prije nego što se dogodio napad na Njujork i Vašington.

Kršeći američke zakone ali i ljudska prava, pripadnici tajnih službi i vojnici u Avganistanu i Iraku su prema uhapšenima postupali „surovo, neljudski i ponižavajuće“, navodi se u izvještaju.

Jedanaestočlana komisija je takođe pod lupu stavila i otmice osumnjičenih za terorizam. Takozvane akcije „rendition" ili „izručenja“ između ostalih su podržale zemlje poput Njemačke, Švedske, Velike Britanije, Italije, Egipta, Sirije, Jordana i Maroka. Ove akcije su bile kontraproduktivne i nepravedne, a narušile su i ugled Sjedinjenih Američkih Država, stoji u saopštenju.

Izvještaj je posebnu pažnju posvetio vremenu u kojem je predsjednik SAD bio Džordž V. Buš. U to vrijeme je CIA imala tajne zatvore u zemljama poput Rumunije, Litvanije i Poljske. Tadašnji ministar odbrane Donald Ramsfeld je odobrio brutalne metode saslušavanja u Gvantanamu uključujući dovođenje u stresne situacije, kada su zatvorenici držani goli i prijetilo im se da će na njih biti pušteni psi.

Komisija je međutim utvrdila i da je u vrijeme vladavine Bila Klintona postojala praksa izručenja uhapšenih drugim zemljama. Obamina pak vlada se u izvještaju kritkuje zbog napada bespilotnim letjelicama u Pakistanu i Jemenu.

Autor: Svetozar Savić (dpa, afp, dw)

Odgovorna urednica:Belma Fazlagić-Šestić