Što dalje od Srbije, to bliži Prištini

Predstavnica Srba centralnog Kosova Rada Trajković kaže da je došlo do evidentne relaksacije u slobodi kretanja Srba na Kosovu. Ona ističe da još uvijek nema pune slobode rada i prava na imovinu za Srbe, ali dodaje da su procesom decentralizacije stvorene nove srpske opštine: „To nam daje za pravo da vjerujemo da se dio odgovornosti za opstanak Srba prebacuje i na liderstvo Srba sa Kosova“.

Međutim, Marko Jakšić, potpredsjednik Skupštine zajednica srpskih opština Kosova i Metohije kaže da je danas položaj Srba na Kosovu dva puta teži u odnosu na period od prije dvije godine: „Položaj se ogleda u osećaju besperspektivnosti, nedostatka slobode kretanja i svega ostalog što karakteriše život Srba, naročito imajući u vidu da je nezavisno Kosovo nastalo na temelju bombardovanja, prije svega, države Srbije“, tvrdi Jakšić.

Priština ima kontakte sa sjeverom?

Sa druge strane, Iljir Deda, direktor Kosovskog instituta za politička i razvojna istraživanja, kaže da proglašenje nezavisnosti Kosova nije dovelo do masovnog iseljavanja Srba i da su sloboda kretanja i bezbjednost poboljšani. Kada je riječ o strategiji kosovskih institucija i dijela međunarodne zajednice za integraciju sjevernog dijela Kosova, Deda ističe da ona predviđa održavanje lokalnih izbora i mjere za njegov ekonomski razvoj:

„Moram da podsjetim da, iako postoji uvjerenje da ne postoji saradnja sjevernih opština i Prištine, to nije istina. Iz budžeta Kosova se izdvaja oko 7 miliona eura za sjeverne opštine i oko 500 članova administracije u sjevernim opštinama se isto plaća iz budžeta Kosova. Postoji saradnja između privrednika i postoje kontakti i paralelnih opština sa Vladom u Prištini koji nisu javni“, tvrdi Deda.

Podjela ne bi smjela biti opcija

Ukoliko strategija za sjever ne uspije, kao opcija se nameće podjela Kosova, upozorava Deda i dodaje da bi to bilo najgore moguće rješenje. I Rada Trajković smatra da promjene granica više ne bi trebalo da budu tema na Balkanu i da svi treba da se okrenu prema Evropskoj uniji:

„Ono što je najpotrebnije ovdje je normalizacija odnosa. Prema istoriji koju sam ja učila, Balkan je uvek bio multietnički i zato ne znam zašto su potrebne priče i novi argumenti koji treba da isključe jedan stepen integracije sjevera Kosova u Kosovo“.

Istovremeno, lider Srba sa sjevera Kosova Marko Jakšić naglašava da institucije države Srbije na sjeveru Kosova nisu paralelne, te da se kao takve ne mogu ni ukidati. On kaže da Srbi nikada neće priznati nezavisnu državu Kosovo. Rada Trajković, takođe, kaže da ova generacija Srba ne može da prihvati nezavisnost Kosova, ali dodaje da to ne znači i neprihvatanje šanse za život i opstanak na Kosovu.

Autorka: Zulfija Jakupi, Priština

Odg. urednik: A. Slanjankić