ቱኒዚያ፣ ግብፅና የሀሳብ ነፃነት መገደቡ

ግብፃዊው ባሳም ዩሲፍ የቴሌቪዥን ፕሮግራሙን ሲያቀርብ ማስታወሻ ወረቀት እንኳን በእጁ አይዝም።  በምህፀታዊ ንግግሩ ስለ ፕሬዘደንት ሞሀመድ ሙርሲ የእንግሊዘኛ አነጋገር ይቀልዳል። ፕሬዚዳንቱን « ሱፕር ሙርሲ» እያለም ይጠራቸዋል። ይኼው የመድረክ ሰው ከቅርብ ጊዜ አንስቶ ለዚህ ድርጊቱ ፍርድ ቤት ቀርቧል። አቃቢ ህጉም የፕሬዚዳንቱን እና የእስልምናን እምነት ስም አጥፍቷል ሲል ክስ መስርቶበታል። የዩሲፍ እጣ በቱኒዚያ እና ግብፅ ያሉ በርካታ አርቲስቶች፣ የኢንተርኔት አምደኞች፣ ጋዜጠኞችን እና የፖለቲካ ተቃዋሚዎችንም ገጥሟቸዋል። የተወገደው የአምባገነን ስርዓት ዘላቂ ነፃነት ሲያስገኝ አልታየም።  እንደ ሰብዓዊ መብት ተከራካሪዎች ገለፃ ሀሳብን በነፃነት የመግለፁ ሂደት ዳግም ሲታገድ ይስተዋላል ። ከሰብዓዊ መብት ተማጋቹ ድርጅት አምንስቲ ኢንተርናሽናል የግብፅ ተጠሪ ዲያና ኤልታሃም፤

« እንደ አምንስቲ ኢንተርናሽናል በጣም የሚያሳስበን ሀሳብን በነፃ በመግለፅ ላይ በቅርቡ የሚደረገው ጫና ነው። ባለፉት ሁለት ሳምንታት እንደተመለከትነው በርካታ ግለሰቦች በግብፅ ባለስልጣናት ተጠርጥረዋል። ይህም በመንግስት የሰብዓዊ ሁኔታ እና በሌሎች ጉዳዮች ላይ ያላቸውን አመለካከት በመግለፃቸው ነው።»

አዲሱ የግብፅ ህገ መንግስት ሀሳብን በነፃ መግለፅን ያረጋግጣል። ይሁንና የስም ማጥፋት ወንጀል በቀጥታ ለእስር ይዳርጋል። ምክንያታዊ እና ሞራላዊ ወቀሳዎችን የመንግስት ባለስልጣናት አጥብቀው ይቃወማሉ። የሀይማኖት አባቶች እና የእስልምና ዕምነት ስም ጠፍቷል ሲሉም ብዙ የሲቪሉ ማህበረሰብ እና የሙስሊም ጠበቃዎች ይወቅሳሉ። ።ይሁንና ጉዳዩን በፍርድ ቤት መመልከት የአቃቢ ህጉ ሀላፊነት ነው ይላሉ ኤልታሃም።

በቱኒዚያ ደግሞ በአሁኑ ሰዓት የሚያነጋግረው የአርቲስት አባ ያኮቢ ጉዳይ ነው። አላ ያኮቢ «ፖሊሶች ውሾች ናቸው» በሚል ርዕስ ኢንተርኔት ላይ የጫነው በምስል የታቀፈ ቪዲዮ ምን ያህል ፀጥታ አስከባሪዎች ምን ያህል አስከፊ የሃይል ርምጃ እንደሚወስዱ ያንፀባርቃል።

በመጋቢት አጋማሽ ቪዲዮው ላይ ያሉት ሁለት ዳንሰኞች በፖሊስ ቁጥጥር ስር ሲውሉም አርቲስቱ የገባበት አይታወቅም። ይሁንና አላ ያኮቢ በሌለበት የሁለት አመት እስራት ተበይኖበታል።

በከፊል እየታየ ያለው የክስ ሂደት ለሌሎች ማስፈራሪያ ሆኗል። የግብፃዊው ዩሲፍ  የስም ማጥፋትን የክስ ሂደት ፤ ከአርቲስቱ አልፎ የቴሌቪዥን ጣቢያው ፍቃድን የጣሰ ነው በሚል፤ በአጠቃላይ የቴሌቪዥን ጣቢያው እንዲዘጋ ክስ አስነስቷል።

ኤልታሃም ለተከሳሾች በተለያዩ አካላት ድጋፍ እየተደረገላቸው ይገኛል ይላሉ።

« በተለያዩ የሰብዓዊ መብት ድርጅቶች፣ ጋዜጠኞች የግል ጣቢያዎች ምናልባትም አይታችሁ ከሆነ በርካታ ክስ የተመሰረተባቸው ግለሰቦች ድጋፍ የሚያደርጉላቸው አሉ። የተቃውሞ ሰልፎች ይካሄዳሉ። ቀልደኛ አሊ አንጊል ትናንት ፍርድ ቤት ሲቀርብ ተመሳሳይ ሁኔታ ነው የታየው። ብዙ ደጋፊዎች ተገኝተው ነበር። እንደሚመስለኝ በአካባቢው በርካታ መነቃቃት እና ተቃውሞ ይታያል።»

የዮናይትድ እስቴትስ የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴርም  ጉዳዩ እንዳሳሰበው ገልጽዋል።  የህክምና ትምህርት ያጠናው ዩሲፍ በራሱ መንገድ ትግሉን ቀጥሏል። ይሁንና በአሁኑ ሰዓት በዋስ ተለቋል።

አንድሪያስ ጎርዘፍስኪ

ልደት አበበ

ነጋሽ መሀመድ